Bilstein i Old Man Emu Jeep Wrangler JK

 

Najczęściej wykonywane w terenówkach modyfikacje dotyczą zawieszenia i jego podzespołów. Ta prawidłowość odnosi się szczególnie do Jeepa Wranglera, do którego nie brakuje gotowych rozwiązań konwersji zawieszenia. Przed dokonaniem modyfikacji warto przemyśleć decyzję o wyborze odpowiednich podzespołów.

bilstein
Przed montażem Bilstein

Każdą konwersję zawieszenia należy zacząć od określenia założeń, a konkretniej naszych oczekiwań i efektów, jakie chcemy uzyskać, zmieniając charakterystykę pracy zawieszenia. Należy wziąć pod uwagę przede wszystkim sposób eksploatacji: czy pojazd będzie startował w rajdach, czy stanie się w przyszłości autem wyprawowym i będzie przeciążony dodatkowymi bagażami, czy może jego głównym zdaniem będzie dobre prezentowanie się na ulicy.

bilstein
Amortyzatory Bilstein

Decyzja

Przyjęliśmy, że modyfikacje, którym chcemy poddać naszego Wranglera, nie powinny pogarszać właściwości trakcyjnych, a wręcz je poprawiać. Pojazd ma sprawnie poruszać się po drogach utwardzonych, publicznych, a jego sprawność terenowa ma wzrosnąć (pod uwagę wzięliśmy możliwość pokonywania dużych, lecz nie ekstremalnie dużych, nierówności). Ważne było również to, by konwersja zawieszenia odbyła się bez ingerencji w konstrukcję pojazdu i z wykorzystaniem oryginalnych elementów montażowych. 

OME
Korektor mocowania wahacza Old Man Emu

Prześwit

Zmiana zawieszenia pojazdów terenowych zwykle ma na celu uzyskanie większego prześwitu (lift), co odbywa się poprzez podwyższenie zawieszenia względem podłoża oraz zastosowanie kół o większej średnicy. W przypadku naszego Wranglera zdecydowaliśmy się na 33-calowe opony (285/70 R17), co pozwalało na spełnienie założeń, określonych jako optymalne dla tego pojazdu, ale wymuszało konieczność korekty zawieszenia o 50 mm (2′).

OME
Celem modyfikacji był prześwit pojazdu

Oferta 

Każda z generacji Wranglera doczekała się bogatej oferty podzespołów do modyfikacji zawieszenia. Obecnie na rynku prężnie działa kilkudziesięciu producentów, którzy w swoich ofertach posiadają gotowe zestawy zawieszeń. Do grona najbardziej uznanych amerykańskich marek można zaliczyć: Skyjacker, BDS, AEV, Rubicon Express czy Fabtech; średnią klasę reprezentują: TeraFlex, Superlift, Black Diamond 4×4 oraz wielu innych. Australijscy producenci to m.in. Ironman 4×4 i Dobinsons. Nie brakuje też typowo sportowych rozwiązań, np. Öhlins, Fox, King, Bilstein. My zdecydowaliśmy się na połączenie znakomitych sprężyn Old Man Emu (OME) i amortyzatorów Bilstein. 

OME
Sprężyna Old Man Emu

Australijska marka OME należy do ARB – znanego producenta wyposażenia dodatkowego do pojazdów wyprawowych. Natomiast Bilstein to znany niemiecki producent, którego amortyzatory przeznaczone do pojazdów terenowych są produkowane w USA i powstają głównie z myślą o tym rynku. 

OME 

Dokładna analiza polskiej oferty zawieszeń do modelu Jeepa Wrangler Unlimited zakończyła się wyborem podzespołów marki Old Man Emu i amortyzatorów Bilstein. Zestaw obejmował sprężyny Old Man Emu na przednią oś (model OME 2628), przeznaczone dla pojazdów z silnikiem benzynowym o pojemności 3,6 l oraz wyposażonych w wyciągarkę i stalowy zderzak, a także sprężyny na tylną oś (OME 2618 o dodatkowym obciążeniu +150 kg). (Prawidłowy wybór sprężyn jest ważny dla przyszłej eksploatacji producent ściśle określa rodzaj silnika oraz przewidywane dodatkowe obciążenie.) Są to sprawdzone podzespoły produkowane z myślą o autach wykorzystywanych w turystyce – śmiało można wjechać w teren i podróżować po drogach utwardzonych. Producent zaleca również montaż zestawu OME o numerze katalogowym FK 53 (odpowiada za miejsce mocowania dolnych wahaczy) oraz OME FK 37 (zmienia górny punkt montażu tylnego drążka Panharda). 

OME
Zamontowane zawieszenie sprężyny Old Man Emu i amortyzatory Bilstain

Bilstein 

Zestaw OME zdecydowaliśmy się sparować z amortyzatorami o dużym skoku serii B8 5160. Amory są jednorurowymi konstrukcjami o średnicy 46 mm i z dodatkowymi zbiornikami oleju zapewniającymi większe rozproszenie ciepła, które powstaje przy dynamicznej jeździe. Amortyzatory te są przeznaczone do pojazdów o zwiększonym skoku zawieszenia. Należy przy tym wiedzieć, że w przypadku amortyzatorów Bilstain rozróżnia długość skoku koła (zwiększony, zmieniony zakres pracy) oraz wyróżnia amortyzatory dla seryjnej długości wahaczy i dla zwiększonej długości wahaczy. 

Bilstein
Bilstein

Montaż i korekta trakcji

Montaż nowych podzespołów nie przysparza większych trudności, ale wymaga wykręcenia amortyzatorów i zdjęcia sprężyn. Zadanie to najlepiej powierzyć profesjonalnemu warsztatowi, który posiada stosowne do takich prac narzędzia, w tym: ściskacz sprężyn. My zdecydowaliśmy się wykonać modyfikacje w autoryzowanym serwisie Jeepa w Krakowie. 

Bilstein
Bilstein

Instalacja większych opon wiąże się ze zwiększeniem mas nieresorowanych i większym obciążeniem układu kierowniczego, dlatego też zdecydowaliśmy się na montaż mocniejszego amortyzatora skrętu. Tak jak w przypadku amortyzatorów zawieszenia postawiliśmy na produkty marki Bilstein. 

Bilstein
Bilstein

Montaż dłuższych sprężyn w tylnym zawieszeniu wymusił konieczność korekty geometrii. Obniżenie drążka Panharda rozwiązało ten problem. Skorzystaliśmy z gotowego elementu marki OME o numerze katalogowym FK37. Zastosowanie dłuższych sprężyn spowodowało również zmiany kąta wyprzedzenia zwrotnicy, co negatywnie wpływa na jakość prowadzenia pojazdu. By temu zapobiec, zastosowaliśmy zestawu relokacji wahaczy dolnych na przedniej osi. Tym razem również sięgnęliśmy do katalogu OME (FK53). 

Bilstain

Pierwsza jazda

Pierwsze testy pokazały, ze konwersja zawieszenia nie wpłynęła negatywnie na jakość prowadzenia, która nie odbiega od tej w fabrycznym rozwiązaniu. Wrangler poprawnie skręca i nie ma tendencji do myszkowania. Jest też nieznacznie sztywniejszy, co jest cechą jak najbardziej pożądaną. Jak się okazało, zmiana zawieszenia spowodowała, że pojazd znacznie podniósł się do góry – o około 9 cm (prognozowany wynik korekty to 5 cm). Najprawdopodobniej jest to spowodowane  tym, że na początkowym  etapie pojazd nie został dodatkowo obciążony stalowymi zderzakami i wyciągarką. Po montażu stalowych zderzaków i wyciągarki, dodatkowe  obciążenie  zmniejszyło nieplanowany lift. 

bilstein
Przednie zawieszenie Bilstein

Na koniec 

Przy zastosowaniu w Jeepe  JK tak dobranego zestawu  Oldman Emu i amortyzatorów Bilsteina nie jest konieczna zmian łączników stabilizatora ani też zmiana mocowania czy stosowania dłuższych przewodów hamulcowych. Przy zastosowaniu opon 285/75 R17 możemy pozostawić felgi seryjne, nie jest też konieczne stosowanie dystansów. Na zdjęciach pojazd ma założone opony 33×12,5 R18, w tym przypadku konieczne jest wysunięcie koła na zewnątrz pojazdu o około 3 cm. 

Tabela 

Użyte części zawieszenia 

Sprężyny OME 2628: przód lift 50 mm, 51-110 kgs

Sprężyny OME 2618: tył lift 50, stałe, 150 kg

Obniżenie Panharda: tył OME FK37

Zestaw relokacji wahaczy OME FK53

Amortyzatory Bilstain seria 5160    25-187649

Amortyzatory Bilstein seria 5160     25-187632

Amortyzator skrętu Bilstein 

Bilstein
Bilstein

Autor i zdjęcia Grzegorz Surowiec 

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17 111H- test opon

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17 111H

Poszukując opon do pojazdu terenowego, dosyć trudno trafić na uniwersalny produkt, który można użytkować przez cały rok. Obserwując rynek amerykański i pochlebne recenzje, które napływały z Europy, postanowiliśmy przetestować ogumienie firmy Falken.

Falken to japońska marka opon, mocno zakorzeniona na rynku amerykańskim i

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17
Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17

należąca do grupy Sumitomo Rubber Industries. Firma powstała na początku lat osiemdziesiątych i obecnie produkuje opony do pojazdów osobowych, sportowych i terenowych. W Stanach Zjednoczonych Falken posiada trzy fabryki, w których powstaje ogumienie przeznaczone na tamtejszy rynek ? głównie opony do terenówek i SUV-ów.

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17
Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17

W USA produkty firmy cieszą się bardzo dobrą opinią, głównie  z racji tego, że w ostatnich latach pojazdy obute w opony Flaken wygrywały w sławnym rajdzie King of Hammers. Na amerykańskim rynku oferowanych jest kilka rodzajów bieżnika ? niedostępnych w oficjalnej dystrybucji w Europie. Model Falken WILDPEAK AT01, który mieliśmy okazję przetestować, jest jedyną oponą terenową producenta dostępną w tej części świata.

Dlaczego Falken?

W wybrane przez nas opony został obuty Jeep Commander ? duży, siedmioosobowy pojazd, który ma stanowić wsparcie techniczne podczas różnych wyjazdów w teren, np. podczas sesji zdjęciowych. Rozmiar ogumienia ? 245/65 R17 ? jest zgodny z rozmiarem opon seryjnie montowanych w tym modelu. Przed zakupem założyliśmy też, że nie będziemy modyfikować zawieszenia, pozostawiając rozwiązania fabryczne. 

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17
Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17

Na stronie producenta możemy znaleźć aż 24 rozmiary opon dla felg 15-, 16-, 17- i 18-calowych. W Europie dostępnych jest tylko 16 rozmiarów, które pokrywają jednak zapotrzebowanie seryjnych rozwiązań. Niestety, w ofercie brakuje opon ponadwymiarowych, a szkoda. 

Wracając do naszego pojazdu, do zakupu ogumienia Falken zachęciła nas otwarta budowa bieżnika świadcząca o charakterze opony ? all terain. W testowanym ogumieniu bieżnik posiadał symetryczny wzór, składający się z pięciu rzędów klocków (skrajne zachodzące na bok opony), oraz szerokie rowki prowadzone poprzecznie i po obwodzie (ich zadaniem jest odprowadzanie wody oraz błota). Opona posiada także wzmocnioną konstrukcję wewnętrzną w postaci dwóch pasów stalowej osnowy, co zapewnia zwiększoną sztywność i trwałość, ogromnie ważną podczas intensywnej eksploatacji. 

Po asfalcie 

Dobrze zaprojektowany i przemyślany kształt klocków bieżnika, sprawia, że podczas jazdy po drogach utwardzonych nie słyszymy szumów opon, gdyż emitują one niski ? jak na swój charakter ? poziom hałasu. Są oczywiście nieznacznie głośniejsze od typowo szosowego ogumienia, ale w zakresie jak najbardziej akceptowalnym. Pojazd zaopatrzony w opony Falken dobrze się prowadzi i utrzymuje zadany kierunek. Gwałtowne zwiększenie prędkości, w szczególności na mokrej nawierzchni, może jednak skutkować nieznacznym wynoszeniem pojazdu podczas pokonywania łuków drogi. 

 

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17
Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17

Dzięki czterem rowkom prowadzonym wzdłuż czoła opony oraz zygzakowatym, dodatkowym rowkom utworzonym przez płaskie klocki na boku efekt aqua-planningu został mocno ograniczony. Opona pięknie tnie taflę kałuży i odprowadza wodę. Indeksy, w zależności od rozmiaru opony, mogą być różne. W naszym przypadku wynoszą one 111 H dla rozmiaru 245/65 R17*.

LINK

Indeks nośności 111 oznacza nośność 1 090 kg, co przekłada się na bezpieczny zapas dopuszczalnych obciążeń.  Parametr ten jest wyższy od zalecanego przez producenta, co oznacza większe możliwości obciążenia pojazdu. Natomiast indeks prędkości H to możliwość podróżowania do 210 km/h, co ? dla naszych potrzeb ? jest absolutnie wystarczające, a nawet przekracza nasze oczekiwania.  

W terenie 

W przypadku ogumienia o takim bieżniku zawsze pojawiają się wątpliwości dotyczące możliwości jazdy w terenie. Mimo że model WILDPEAK AT01 nie jest typową oponą MT, to poza utwardzonymi drogami sprawdza się bardzo dobrze. Kształt bieżnika został zaprojektowany tak, by poszczególne kostki, ustawione pod różnymi kątami, zapewniały dobrą przyczepność na mało zwartej nawierzchni. Na poszczególnych kostkach znajdują się też nacięcia, które łatwiej ulegają odkształceniom.

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17
Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17

Opona, dzięki dodatkowemu wzmocnieniu osnowy i usztywnieniu, na dziurawych asfaltach i w poszarpanych koleinach ładnie pracuje, nie poddając się ostrym nierównościom. Komfort jazdy jest zachowany, a wypukłości prawidłowo tłumione. Podczas pokonywania dróg piaskowych, szutrowych i o mało zwięzłych nawierzchniach pojazd prowadzi się nienagannie i trzyma zadany kierunek jazdy. W średnio trudnych warunkach terenowych Falken również nie zawodzi. Na błotnistym, mokrym terenie łatwo się zakleja, ale równie łatwo oczyszcza przy wyższych prędkościach. Błoto i głębokie koleiny to ? według naszej oceny ? przeszkody, z którymi ogumienie poradzi sobie poprawnie i? nic więcej. W takich sytuacjach bardzo doskwiera brak ostrych klocków zachodzących na boki opony. 

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17
Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17

Ogumienie Falken można pochwalić też za trwałość podczas jazdy po kamieniach i kamienno-błotnych mikstach ? w takich warunkach testowych nie zauważyliśmy wielu nacięć i uszkodzeń klocków. Również bok opony wykazuje wysoką trwałość. Sporą wadą jest jednak brak kołnierza osłaniającego rant felgi. 

 

Podsumowanie 

Falken WILDPEAK stanowi rozsądny kompromis pomiędzy oponą szosową a terenową i jest dobrym rozwiązaniem dla pojazdów z napędem na cztery koła użytkowanych nie tylko na asfalcie. Za zakupem ogumienie przemawia też rozsądna cena ? niższa o około 20 % w stosunku do innych opon o tym samym bieżniku i rozmiarze. Zachęca również historia marki, z licznymi sukcesami rajdowymi, a  małe zainteresowanie produktami Falken wynika zapewne tylko z braku powszechnej rozpoznawalności marki w Polsce.

Autor : Grzegorz Surowiec 

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17 ? dane techniczno-eksploatacyjne

INFORMACJE OGÓLNE

Przeznaczenie: opona o zastosowaniu całorocznym M+S, drogi utwardzone, gruntowe, gliniaste, piaszczyste, złej jakości Zastosowanie: pojazdy terenowe, opony w rozmiarach standardowych i ponadwymiarowych do pojazdów osobowych i użytkowych

KONSTRUKCJA

Rodzaj bezdętkowa

Konstrukcja osnowy radialna

Osnowa dwie warstwy poliestrowe 

Opasanie dwie warstwy poliestrowe, dwie warstwy stalowe, dwie warstwy nylonowe 

Rodzaj bieżnika AT, symetryczny, pięciorzędowy 

WYMIARY

Szerokość opony 245 mm

Szerokość bieżnika ok. 290 mm

Średnica zewnętrzna w stanie wolnym 748 mm

Promień statyczny bd 

Obwód toczny bd

Zalecane felgi 7-8′

Nośność, prędkość maksymalna, ciśnienia 111 H

Indeks nośności 111 1 090 kg 

Indeks prędkości H (210 km/h)

Nośność na koło 1 450 kg dla 3,5 bar

Ciśnienie (standard) 3,5 bar

Falken WILDPEAK AT01 245/65 R17 ? ocena 

Nawierzchnia asfaltowa dobrej jakości ++++++

Nawierzchnia utwardzona gorszej jakości ++++

Nawierzchnia szutrowa +++

Nawierzchnia gruntowa ++++++

Piasek ++++

Błoto ++

Trawa +++++

Skała +++++++

Mikst ++++

Śnieg +

Koszt zakupu +++++

Dostępność bd++

Ocena

+++++ ? celująca, ++++ ? bardzo dobra, +++ ? dobra, ++ ? zadowalająca, + ? akceptowalna, ? negatywna

 

Kalkulator prędkości pojazdu

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup

Kalkulator służy do obliczenia prędkości pojazdu na podstawie obrotów silnika, przełożeń skrzyni biegów i rozdzielczej, przełożenia przekładni głównej oraz promienia koła.

Pamiętaj, że musisz mieć dokładne dane – szczególnie ważne jest wprowadzenie rzeczywistego promienia koła. Rzeczywisty promień może różnić się od tego uzyskanego w drodze obliczeń na podstawie nominalnych oznaczeń opony nadanych wg uznania producenta!

 

Kalkulator calowego rozmiaru opony na podstawie metrycznego

Kalkulator służy do przybliżonego obliczania calowego rozmiaru opony, na podstawie jego rozmiaru metrycznego

W kalkulatorze są wstępnie wprowadzone przykładowe dane 33 x 12.5 R15

Uwaga! Obliczenia są dokonywane na podstawie oznaczeń, które podaje producent – wcale nie muszą się zgadzać z rzeczywistością!

 

Kalkulator średnicy zewnętrznej opony

Kalkulator służy do przybliżonego obliczania zewnętrznej średnicy opony, wyrażonej w calach, na podstawie jej oznaczenia

W kalkulatorze są wstępnie wprowadzone przykładowe dane 225/75 R17

Uwaga! Obliczenia są dokonywane na podstawie oznaczeń, które podaje producent – wcale nie muszą się zgadzać z rzeczywistością!

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 -15 test opony

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35x12.5 -15

Doskonała trakcja Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 -15

Firma Maxxis od wielu lat specjalizuje się w produkcji opon do zastosowań terenowych ? w tym także extremalnych. Słynne na całym świecie są opony do rowerów, motocykli czy quadów. Przez ostatnie kilka miesięcy testów opon Maxxis Creepy Crawler M ?8090 mieliśmy okazję sprawdzić czy są one godne polecenia również dla aut terenowych.

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35x12.5 -15
Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 -15

Bieżnik 

Już pierwszy rzut oka pozwala jasno określić, że ta opona przeznaczona jest do zadań ekstremalnych. Testowany przez nas Maxxis Creepy Crawler powstał z myślą o trudnym terenie: piachu, błocie, skałach, rozmytych koleinach. Mocna konstrukcja wewnętrzna opasania opiera się na czterech warstwach poliestrowych i trzech nylonowych, bok natomiast wzmocniony jest czterema warstwami poliestrowymi. Do produkcji opony wykorzystano miękką mieszankę gumową, która znacząco poprawia jej przyczepność, ale jednocześnie niestety skraca jej żywotność. Jest to szczególnie zauważalne podczas agresywnej jazdy po drogach utwardzonych ale dotyczy to każdej ekstremalnej opony. Duże kostki bieżnika ustawiono pod różnymi kątami w czterech rzędach ? dwóch środkowych mniejszych i dwóch zewnętrznych mocno zachodzących na boki. Kostki bieżnika mają skośne kształty i przy spotkaniu z przeszkodą łatwo się uginają, zwiększając pole styku z podłożem i tym samym przyczepność. Mocno rozbudowane klocki zewnętrzne z zadziwiającą łatwością ?wgryzają się w teren?. Bieżnik – jak na ten rodzaj opony – jest dosyć zwarty (szczególnie w swej części centralnej) i wzdłużnie nieregularny, dzięki czemu opona nie ulega jednostajnym wibracjom i jest stosunkowo cicha. Ostre krawędzie są za to odpowiedzialne za odgłosy charakterystycznych dla opon o agresywnym bieżniku ? jest to nie do uniknięcia. Ekstremalny Maxxis jest obecnie oferowany w 8 dużych rozmiarach: 35X12.50-15, 35X12.50-16, 37X12.50-15, 37X12.50-16, 37X14.50-15, 37X14.50-16, 38 X14.50-15 i 38.5 X14.50-16, dlatego jeżeli ktoś zdecyduje się na ponad wymiarową wielkość znajdzie zapewne coś dla swojego pojazdu

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35x12.5 -15
Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 -15

Szosa

Na szosie od razu doceniamy, że jak na taką oponę, Maxxis jest wyjątkowo cichy. Druga niespodzianka to łatwość, z jaka układa się on w koleinach i dobrze wytłumia nierówności, nie przenosząc przy tym zbyt dużych drgań na kierownicę. Maxxisy zachowują się też prawidłowo w trakcie codziennych manewrów, bez problemu utrzymując tor jazdy samochodu w płynnie pokonywanych zakrętach a przy tym skutecznie hamując. Opony te nie wykazują się również niemiłą tendencją do ?myszkowania?, po drodze w czasie jazdy we wzdłużnych nierównościach. Przy wzroście prędkości możemy jednak zauważyć wyjeżdżanie auta na łukach drogi, co staje się jeszcze bardziej odczuwalne podczas jazdy po mokrej nawierzchni. Dodatkowe kłopoty może nam sprawić spadek temperatury. Poślizg podczas gwałtownego hamowania oraz zarzucanie pojazdu na zakrętach przy dużych prędkościach staje się wówczas bardzo prawdopodobne. Na oblodzonej nawierzchni drogi jesteśmy prawie bezradni. 

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35x12.5 -15
Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 -15

Nie musimy się natomiast obawiać efektu aquaplanningu – szerokie rowki i otwartość czterorzędowego bieżnika sprawiają, że opony sprawnie tną tafle kałuży, skutecznie odprowadzając wodę. Agresywny układ kostek i zastosowany rodzaj mieszanki wpływa także na dobre zachowanie się opony podczas jazdy po kopnym śniegu. Do zachowania opon podczas jazdy po drogach utwardzonych nie można mieć większych zastrzeżeń, pamiętając, iż ten Maxxis został przecież zaprojektowany do ciężkiego terenu.

Teren

Jazda w terenie na Maxxisach oznacza sprawne pokonywanie prawie każdej nawierzchni. Uzyskane to zostało dzięki zaprojektowaniu specjalnego kształtu kostek bieżnika, sprawiającego, że opona nie jest nigdy zaklejona. Jazda po średniotrudnych szlakach nie stanowi więc żadnego problemu. Już na dziurawych asfaltach czy w poszarpanych koleinach lodowych nasza opona ładnie pracuje, poddając się nierównościom. Ostre krawędzie opony wspomagane lamelkami na każdym protektorze bez kłopotu ?wgryzają się? w podłoże, łapiąc przyczepność.

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35x12.5 -15
Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 -15

W bardziej wymagających warunkach, na przykład na śliskim, gliniastym podłożu, Creepy Crawler nie zakleja się i pozwala zachować obrany kierunek jazdy. W błotnistym terenie jak i piasku współpracuje z podłożem, nie ?frezując? w nim dziur ? unikamy więc zapadania się pojazdu. Maxxis dobrze sprawuje się też w kamienno-błotnych mikstach, na skałach oraz w koleinach, w czym pomagają jej powycinane pod różnymi kątami klocki oraz ostre, mocno zachodzące na boki urzeźbienia. 

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35x12.5 -15
Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 -15

Jazda po mokrym śniegu i błocie pośniegowym wygląda podobnie jak po błocie – duże rowki sprawnie odprowadzają rozmiękłą maź. Zmarznięty śnieg czy szorstki lód stanowią łatwy punkt zaczepienia dla agresywnego, a przy tym elastycznego bieżnika opony. Maxxis Creepy Crawler jest wyprodukowany bowiem ze specjalnie zaprojektowanej mieszaniny, która jest miękka i elastyczna, przyjmuje łatwo kształt nierówności terenu sprawnie znajdując przyczepność.

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35x12.5 -15
Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 -15

Duże powierzchnie urzeźbione boku opony poprawiają jej trakcje na trawersach oraz sprawiają, iż staje się ona bardziej odporna na uszkodzenia podczas jeździe po skalach. 

Podsumowanie 

Maxxis Creepy Crawler 35×12,5-15 dedykowany jest dla tych wszystkich, którzy lubią jazdę w trudnym terenie. Podmokłe łąki, błoto, śnieg, koleiny czy skała nie stanowią problemu. Schodzący na boki, agresywny bieżnik jest skutecznym narzędziem do walki z najtrudniejszymi przeszkodami. Przy jeździe po lodzie oraz mokrej nawierzchni asfaltowej należy uważać – ten typ opony może powodować uślizg. Prawie same zalety, jeżeli chodzi o trakcję. Jednak wadą tej opony jest duży ciężar. Jest ona cięższa od opon o podobnym rozmiarze i kształcie bieżnika od 5 do 10 kg, dlatego zalecana jest do pojazdów z mocnym zawieszeniem. 

Autor i zdjęcia : Grzegorz Surowiec

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35x12.5 -15
Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 -15

Maxxis Creepy Crawler M -8090 35×12.5-15 ? ocena

Nawierzchnia asfaltowa dobrej jakości ++

Hamowanie na suchej nawierzchni +++

Hamowanie na mokrej nawierzchni +

Hamowanie na zaśnieżonej/oblodzonej nawierzchni +

Pokonywanie zakrętów ++

Opory toczenia +

Głośność/drgania +

Prędkość maksymalna ++

Komfort jazdy i prowadzenia ++

Trwałość ++

Nawierzchnia utwardzona gorszej jakości ++++

Tłumienie ostrych nierówności +++

Reakcja na kierownicy ++++

Odporność na ostre nierówności +++

Odporność na aquaplaning ++++

Opory toczenia +++

Głośność/drgania +

Nawierzchnia szutrowa ++++

Przenoszenie napędu +++++

Hamowanie +++++

Trzymanie na zakrętach +++++

Trwałość gumy +++

Tłumienie nierówności +++++

Reakcja na kierownicy ++++

Nawierzchnia gruntowa +++++

Przenoszenie napędu +++++

Kierowalność +++++

Odporność na przebicie +++++

Trzymanie boczne +++++

Prowadzenie w koleinach ++++

Piasek +++

Przenoszenie napędu (jazda do przodu) +++

Przenoszenie napędu (jazda do tyłu) +++

Opory ruchu ++

Kierowalność ++++

Praca przy obniżonym ciśnieniu +++++

Błoto +++++

Przenoszenie napędu (jazda do przodu) ++++

Przenoszenie napędu (jazda do tyłu) ++++

Opory ruchu +++++

Kierowalność +++++

Trzymanie na trawersach ++++

Praca przy obniżonym ciśnieniu ++++

Trawa ++++

Przenoszenie napędu (jazda do przodu) ++++

Przenoszenie napędu (jazda do tyłu) ++++

Trzymanie na trawersach ++++

Praca przy obniżonym ciśnieniu ++++

Naruszenie podłoża +++

Skała ++++

Przenoszenie napędu ++++

Odporność na klinowanie +++

Trwałość bieżnika +++++

Trwałość boku ++++

Odporność bieżnika na przebicie ++++

Odporność barku i boku na przecięcie ++++

Praca przy obniżonym ciśnieniu ++++

Ochrona felgi ++++

Mikst ++++

Przenoszenie napędu (jazda do przodu) ++++

Przenoszenie napędu (jazda do tyłu) ++++

Trwałość bieżnika +++

Odporność bieżnika na przebicie ++++

Odporność boku i barku na przecięcie ++++

Odporność na klinowanie ++++

Praca przy obniżonym ciśnieniu ++++

Kontakt z podłożem ++++

Kierowalność +++++

Ochrona felgi ++++

Śnieg ++++

Przenoszenie napędu ++++

Kierowalność ++++

Praca przy obniżonym ciśnieniu ++++

Odprowadzanie wody +++

Koszt zakupu ++

Dostępność +++

Ocena: +++++ – celująca, ++++ – bardzo dobra, +++ – dobra, ++ – zadowalająca, + – akceptowalna, – negatywna

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35x12.5 -15
Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 -15

Maxxis Creepy Crawler M ?8090 35×12.5 – 15 ? dane techniczno-eksploatacyjne

Przeznaczenie trudny teren, błoto, mikst, piasek, drogi gruntowe złej jakości, całoroczna (bezproblemowa jazda na nawierzchniach twardych)

Zastosowanie samochody terenowe, użytkowe, rajdy, opony o rozmiarach ponadwymiarowych (do 38 cali średnicy)

Konstrukcja

Rodzaj bezdętkowa

Konstrukcja osnowy diagonalna

Osnowa cztery warstwy poliestrowe

Opasaniecztery warstwy poliestrowych i trzy nylonowe

Rodzaj bieżnika niekierunkowy, symetryczny, czterorzędowy, całkowicie otwarty, szczątkowe lamele

Wymiary

Głębokość bieżnika 21 mm

Szerokość ok. 330 mm

Szerokość bieżnika 290 mm

Średnica zewnętrzna w stanie wolnym 889 mm

Promień statyczny bd

Obwód toczny bd

Zalecane felgi 8.00??-10.00??

Nośność, prędkość maksymalna

Indeks nośności 113, 

Indeks prędkości L (120 km/h)

 

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV – pick-up

Bestia

Potencjał terenowy Wranglera, liczne stado koni pod maską plus nadwozie typu pick-up ? tego jeszcze nie było. American Expedition Vehicles wzięło ?na warsztat? Jeepa Unlimited i poddało go zaawansowanym modyfikacjom. Przy Brute Double Cab typowy pick-up wydaje się być jedynie kompaktowym czterokołowcem.

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup
Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup

Jeep Brute Double Cab to niewątpliwie bestia. Piękna bestia. AEV potraktowało temat przeróbki z rozmachem. Przy realizacji takich pomysłów bardzo łatwo otrzeć się o kicz. Tutaj udało się stworzyć coś ze smakiem. Do prawie 5,5-metrowej potęgi AEV przewidziało niekończącą się listę dodatków. Paleta silników, elementy zawieszeniowe, akcesoria terenowe ? do wyboru, do koloru. 

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup
Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup

Nadwozie*

Jeep Double Cab został oparty na czterodrzwiowym nadwoziu połączonym z otwartą przestrzenią ładunkową. 

Kabina bez problemu pomieści pięć osób. ?Bagażnik? został wykonany z bardziej wytrzymałego i lżejszego, ale droższego od stali włókna kompozytowego.

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup
Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -wnętrze

Dach Wranglera zachował modułowy charakter. Jego tylna część może być szybko zdemontowana, dzięki czemu otrzymujemy pół-kabriolet. Na przedniej i tylnej części nadwozia bestii umieszczono ciężkie, solidne metalowe zderzaki. W przedniej konstrukcji umocowano wyciągarkę (Warn 9.5cti) oraz dodatkowe światła HID produkcji IPF. W dolnej części zderzaka umieszczono 100-watowe halogeny. W Warnie wymieniono linkę na mocniejszą, syntetyczną ? Masterpull. 

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup
Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup

Charakterystyczne dla Wranglera umieszczenie koła zapasowego na tylnej klapie zastąpiono przez inne rozwiązanie. Po złapaniu ?gumy?, zastępczego koła należy szukać pod płytą podłogową. 

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup
Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -nowe obszycia foteli

Na liście dodatków znajdziemy m.in. montowany na tylnym zderzaku kranik wraz z pompką, który podczas postoju ułatwia czerpanie wody z kanistra.

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup
Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup

Maska Wranglera otrzymała dodatkowe wloty powietrza. Przejazdy przez wodne odcinki umożliwia snorkel AEV. Wbudowany do niego dodatkowy filtr powietrza sprawdza się podczas pustynnych przelotów. 

Podwozie

Zawieszenie bestii można dostosowywać do potrzeb. AEV proponuje 2,5-calowy lift Dualsport XT. Alternatywą jest droższe, 3,5-calowe rozwiązanie Dualsport SC (opracowane przez Chrysler/Jeep). AEV przy projektowaniu konstrukcji ?zawiasu? Double Caba współpracowało z firmą Bilstein. Największe koła, jakie może przyjąć Brute, to 37-calówki. Samochód jest kompletowany z oponami BF Goodrich w wersji Mud Terrain lub All Terrain. Każdą felgę można wyposażyć w blokadę beadlock. 

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup
Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup

Podstawowe elementy zawieszenia pojazdu zostały nieznacznie zmodyfikowane. Przeróbce poddano wahacze, sprężyny oraz konstrukcję układu kierowniczego. 

Do każdego egzemplarza samochodu dołączany jest moduł ProCal. Pozwala on na wpięcie się do komputera i zmianę niektórych parametrów, w tym ustawienia prędkościomierza. Jest to pomocne w przypadku zmiany rozmiaru kół. Bez ?pogrzebania? w softwarze mogą wystąpić problemy w prawidłowym działaniu układu ESP. Ponadto moduł pozwala m.in. na przekonfigurowanie elektronicznego systemu sterowania silnikiem.

?Brzuch? Double Caba został porządnie dozbrojony. Z przodu ochroną zajmuje się 3-milimetrowa stalowa płyta, zaś z tyłu AEV zdecydowało się na grubszą, 6-milimetrową osłonę. Z tak zmodyfikowanym i chronionym podwoziem śmiało można myśleć m.in. o intensywnym ?rock crawlingu?. 

Jeep Brute zapewnia doskonałe parametry terenowe. Pokonywanie sporych przeszkód terenowych to dla niego pestka. Kąt wejścia wynosi 57°, zaś kąt zejścia 32°. Prześwit poprzeczny to pokaźne 273 mm. 

Napęd

Brute w wersji podstawowej jest kompletowany z relatywnie niewielkim silnikiem 3.6 V6. Motor pochodzi z seryjnego Wranglera i rozwija moc 285 KM. Jednak ciekawszym źródłem napędu jest zmodyfikowana przez AEV jednostka 5.7 L HEMI. V-ósemka zapewnia odpowiednio wysoki zapas mocy ? 372 KM. Mocniejszą alternatywą jest 6,4-litrowy silnik (także z głowicą o półkulistych komorach spalania) o mocy 470 KM. Inżynierowie AEV przysiedli także przy seryjnych ?jeepowskich? skrzynkach biegów ? przełożenia przekładni zostały zmodyfikowane. 

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup
Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV 6,4l V8

Ceny wariantu ze słabszym HEMI zaczynają się od 21 500 dolarów. Topowa wersja 6.4 L kosztuje 29 500 dolarów. Ale ceny mogą łatwo poszybować w górę ? lista dodatków jest długa i kosztowna. 

W obszarze napędowym Jeep wykorzystuje most Dynatrac Pro Rock 44 (przód), który zastąpił fabryczny komponent. Z tyłu zastosowano Dynatraka Pro Rock o numerze 60. Przeznaczone dla modeli Brute blokady dyferencjałów pochodzą od australijskiego ARB. 

Summa summarum

Samochody AEV wytwarzane są w amerykańskim Wixom, w stanie Michigan. Po wyjeździe z fabryki Brute nie tylko urzeka swoją konstrukcją, ale też samym wnętrzem. Wysokiej jakości elementy wykończeniowe, ciekawa kolorystyka materiałów tapicerskich, czy bogaty pakiet wyposażeniowy ? na to nie da się nie zwrócić uwagi. Za terenowym charakterem auta przemawiają fotele i zagłówki pokryte Cordurą ? wodoodporną, wytrzymałą tkaniną (powłoka z dodatkiem teflonu) wykonaną z poliamidu. 

Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup
Jeep Wrangler JK Brute Double Cab AEV -pikup

 

W katalogu AEV widnieją dwie wersje wyposażeniowe Wranglera: DC250 oraz DC350. Drugi, droższy wariant ma kilka dodatkowych elementów w wyposażeniu, a w tym m.in. przedni zderzak AEV, światła robocze IPF 900, frontową osłonę podwozia, wyciągarkę Warn wraz z dedykowanym mocowaniem i 35-calowe ?emteki?. Różnica cenowa między DC250 i DC350 wynosi 10 000 dolarów. 

AEV Brute Double robi wrażenie. Bestia wzięła od seryjnego Wranglera wszystko, co najlepsze, a do tego dołożyła osprzęt, który pozwoli jej wjechać niemal wszędzie. To w połączeniu z ciekawą adaptacją do pojazdu typu pick-up i gabarytami XXL sprawia, że Jeep AEV jest jedną z ciekawszych pozycji tuningowych na rynku. W ofercie American Expedition Vehicles znajdziemy także inne sprawnie wykonane modyfikacje Wranglera. 

AEV Jeep Brute Double Cab ? dane techniczno-eksploatacyjne

SILNIKI

AEV 5.7L HEMI ? z zapłonem iskrowym, układ i liczba cylindrów ? V8, pojemność skokowa ? 5 634 cm3, moc maksymalna ? 372 KM, maksymalny moment obrotowy ? 540 Nm

AEV 6.4L HEMI ? z zapłonem iskrowym, układ i liczba cylindrów ? V8, pojemność skokowa ? 6 424 cm3, moc maksymalna ? 470 KM, maksymalny moment obrotowy ? 638 Nm

SKRZYNIA BIEGÓW

5-stopniowa, automatyczna, model W5A580

SKRZYNIA ROZDZIELCZA

centralny mechanizm różnicowy Rock-Trac NV241 OR, napęd 2WD/4WD, reduktor

ZAWIESZENIE PRZEDNIE

zależne, wahacze wzdłużne, drążek Panharda, sprężyny śrubowe, amortyzatory teleskopowe, stabilizator poprzeczny (rozłączany), most Dynatrac Pro Rock 44, wielowariantowa oferta konfiguracji zawieszenia ? AEV DualSport

ZAWIESZENIE TYLNE

zależne, wahacze wzdłużne, drążek Panharda, sprężyny śrubowe, amortyzatory teleskopowe, stabilizator poprzeczny, most Dynatrac Pro Rock 60, wielowariantowa oferta konfiguracji zawieszenia ? AEV DualSport

UKŁAD KIEROWNICZY

śrubowo-kulowa przekładnia kierownicza ze wspomaganiem hydraulicznym

UKŁAD HAMULCOWY

dwuobwodowy układ hydrauliczny ze wspomaganiem podciśnieniowym, przód ? tarcze hamulcowe, tył ? tarcze hamulcowe

KOŁA

opony BF Goodrich Mud Terrain/All Terrain w rozmiarach: 285/70 R17; 315/70 R17; 35/12,5 R17; 37/12,5 R17 

NADWOZIE

czterodrzwiowe, typu pick-up, oparte na ramie

WYPOSAŻENIE

AEV Snorkel, ogrzewanie przednich foteli, ksenonowe światła robocze ? IPF (opcja), dodatkowy system chłodzenia silnika, przedni zderzak AEV, wyciągarka Warn 9.5cti (opcja)

WYMIARY I MASY

długość x szerokość x wysokość ? 5 385 x 1 981 x 1 956 mm, rozstaw osi ? 3 531 mm, długość x szerokość przestrzeni ładunkowej ? 1 549 x 1 524 mm, masa własna ? 2 449 kg (model DC350), maksymalna masa holowanej przyczepy ? 1 588 l, objętość zbiornika paliwa ? 83 l

OSIĄGI

prędkość maksymalna ? b.d., czas rozpędzania 0-100 km/h ? b.d., średnie zużycie paliwa ? b.d.

 

Oznaczenie opon terenowych – wyjaśnienie

Jeep FE 2020 5

Opony to najdroższe elementy eksploatacyjne pojazdu. Wymieniane ? w zależności od sposobu użytkowania ? co kilka, kilkanaście lub kilkadziesiąt tysięcy kilometrów stanowią o naszym bezpieczeństwie, dlatego muszą być w staranny sposób dobrane. A w tym pomogą oznaczenia, które się na ich znajdują.     

1. Nazwa handlowa 

Jeep oznaczenie
Jeep oznaczenie 

Największy napis na oponie to oczywiście jej nazwa (w ogumieniu sportowym lub terenowym   napis ten często pokryty jest białą farbą ? oznaczenie BLT). Wbrew pozorom nie jest ona jedynie  zabiegiem marketingowym, gdyż w ostatnich latach doszło do konsolidacji marek i podziału na opony premium, średniej klasy i low budget. Nazwa jest więc pierwszym, ważnym wskaźnikiem stanowiącym o jakości i cenie opony. 

2. Rozmiar 

Jeep oznaczenia opon
Oznaczenie rozmiaru opony 

Na oponach zawsze znajduje się ich rozmiar. Powinniśmy jednak pamiętać, że jest to znak produktowy, który ? w zależności od producenta ? może nieznacznie odbiegać od realnego rozmiaru. Najczęściej spotkamy oznaczenia metryczne, np. 245/65 R17, lub ? co często zdarza się w przypadku dużych opon terenowych ? calowe, np. 33×12,5 R15. W metrycznych pierwsze cyfry odnoszą się do szerokości opony wyrażonej w milimetrach, kolejne określają jej profil (procent z szerokości opony). Oznaczenie 245/65 sygnalizuje, że szerokość opony to 245 mm, a wysokość profilu 245×0,65, czyli około 160 mm. Gdy w oznaczeniu nie występuje rozmiar profilu, przyjmuje się wartość 82. Kolejne dwie cyfry występujące po literze R, np. R15, są średnicą osadzenia wyrażoną w calach, czyli średnicą felgi, na jaką ma trafić opona. Troszkę inaczej sytuacja wygląda w przypadku oznaczeń calowych. Pierwsze cyfry określają średnicę opony wyrażoną w calach oraz jej szerokość (po znaku x). Cyfra występująca po literze R to ? podobnie jak w metrycznej rozmiarówce ? średnica odsadzenia. Warto wiedzieć, że litera R to skrót od radialna. Niezmiernie rzadko zdarza się, że zamiast litery R pojawia się ?-?, co oznacza oponę diagonalną. 

3. Konstrukcja wewnętrzna

Jeep oznaczenia opon
Jeep konstrukcja wewnętrzna 

Opony oferowane w regularnej sprzedaży to radialne rozwiązania układu warstw wzmocnienia. W szczególnych przypadkach możemy spotkać gumy diagonalne. We wzmocnionych oponach terenowych producenci określają dodatkowo ilość warstw oraz materiał osnowy i opasania (np. sidewall pilies 3 polyester).

4. Indeks prędkości

Jeep oznaczenia opon
Indeks prędkości  R

Indeks prędkości umownie określany jest skrótem SI (speed index) i wyrażany kolejnymi literami alfabetu (od A1 do Y). Na oponach z bieżnikiem typu MT najczęściej znajduje się litera Q (160 km/h), a na ogumieniu szosowym litera H (210 km/h) lub V (240 km/h). Zaleca się, aby indeks prędkości był wyższy o 5-10% niż maksymalna prędkość rozwijana przez samochód ? nawet gdy jest to prędkość chwilowa. Oczywiście dopuszczalne jest stosowanie opon o niższym indeksie niż zaleca to producent pojazdu. Obecnie nie regulują tego żadne przepisy, należy jednak pamiętać o dostosowaniu odpowiedniej prędkości.   

Tabela 

Indeksy prędkości i oznaczenia opon samochodowych

Oznaczenie SI B C D E F G J K L M N P Q R S T H V    W    Y

Prędkość [km/h] 50 60 65 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 180 190 210 240  270  300

5. Ilość warstw nośnych

Jeep oznaczenia opon
Oznaczenie – napis Load Range 

Na oponach amerykańskich lub tych przeznaczonych do pojazdów specjalnych możemy zauważyć oznaczenia informujące o warstwach uzbrojenia ? dotyczy to głównie opon diagonalnych stosowanych podczas rajdów i sporadycznie radialnych. Najczęściej spotykamy amerykańskie oznaczenia: LR (Load Range), SL (Standard Load) lub XL (Xtra Load). Natomiast na oponach europejskich pojawia się określenie PR (Ply Rating), informujące o liczbie warstw kordu karkasu. 

Porównanie oznaczeń Ply Rating i Load Range (wg amerykańskich norm TRA)

Load Range A B C D E

Ply Rating (PR) 2 4 6 8 10

6. Indeks nośności

Jeep oznaczenia opon
Oznaczenie indeksu nośności w tym przypadku 112 i prędkości V 

Indeks nośności zwykle podawany jest razem z indeksem prędkości, np. 105T, i określany kolejnymi liczbami. Dla SUV-ów i aut użytkowych istotne będą wartości powyżej liczby 90, do której przyporządkowana jest nośność 600 kg i wzwyż. Należy zwrócić uwagę, że indeks nośności ? z angielskiego LI (Load Index) ? określa nośność nominalną opony i zależy od ciśnienia nominalnego powietrza, co jest podporządkowane wielkości, rozmiarowi i budowie opony.   

Tabela

Indeksy nośności i odpowiadające im wartości 

LI Nośność [kg]

90 600

91 615

92 630

93 650

94 670

95 690

96 710

97 730

98 750

99 775

100 800

101 825

102 850

103 875

104 900

105 925

106 950

107 975

108 1000

109 1030

110 1060

111 1090

112 1120

113 1150

114 1180

115 1215

116 1250

117 1285

118 1320

119 1360

120 1400

121 1450

122 1500

123 1550

124 1600

125 1650

126 1700

126 1750

128 1800

129 1850

130 1900

7. Nośność i ciśnienie

Należy pamiętać, że nośność maksymalna jest uzależniona od ciśnienia. Każda opona ma określoną  nominalną nośność dla określonego ciśnienia. Na oponach często podane są informacje dla pojedynczego lub podwójnego wykorzystania, np. w przypadku większych pickupów, które na tylnej osi mają po dwie opony na stronę (popularnie zwane bliźniakami). Parametr ten jest przedstawiany opisowo przy użyciu zdublowanych wartości wyrażonych w jednostkach europejskich i amerykańskich, np. Max load single 1 450 kg (3 195 lbs) dla 550 kPa (80 PSI) czy Max load dual 1 320 kg (2 910 lbs) dla 550 kPa (80 PSI).

8. Opony do pojazdów użytkowych

Jeep oznaczenia opon
Wyraźny napis dotyczący przeznaczenia opony 

Na oponach znajdują się oznaczenia wskazujące, do jakiego pojazdu są one przeznaczone. Skrót LT (Light Truck), występujący przed rozmiarem, wskazuje, że mamy do czynienia z ogumieniem przeznaczonym do pickupów i lekkich pojazdów dostawczych. Natomiast oznaczenie RF (reinforced) informuje nas, że opona jest ponadstandardowo wzmocniona (oznaczenie nie jest tożsame z literą C ? commercial ? która określa ogumienie o wzmocnionej nośności). Na rynku można spotkać też opony przeznaczone dla zawodników (For Competition).

9. Kierunek toczenia 

Jeep oznaczenia opon
Opona kierunkowa 

Na oponach kierunkowych znajduje się napis Rotation i strzałka określająca kierunek toczenia. Na ogumieniu niesymetrycznym znajdziemy natomiast napisy Inside (wewnątrz) lub Outside (zewnątrz) oraz Right lub Left ? określają one sposób montażu ogumienia. 

10. Opony dętkowe i bezdętkowe

Jeep oznaczenia opon
Po lewej na oponie oznaczenie TUBELESS

Obecnie na rynku najczęściej spotkamy opony bezdętkowe. Są one oznaczane napisem TUBELESS lub TL. Bardzo rzadko możemy trafić na ogumienie dętkowe (to oznaczone jest wyrażeniem TUBED TYPE lub skrótem TT). Przypominamy: zawsze należy stosować felgi odpowiednie dla danych opon. 

11. Kod homologacji wg ECE

Jeep oznaczenia opon
Oznaczenie homologacji E4 

Każda opona użytkowana na terenie UE musi posiadać stosowną homologację potwierdzającą dopuszczenie do ruchu. Oznaczenie o tym informujące składa się z litery E lub e wpisanej w  koło lub kwadrat. Tuż obok znajdują się cyfry określające kraj homologacji, np.e2 to Francja, oraz  numer identyfikacyjny homologacji (ciąg cyfr). O dopuszczeniu do ruchu na terenie Stanów Zjednoczonych informuje napis DOT (Department Of Transport), za którym znajduje się zakodowany symbol fabryki. 

12. Data produkcji

Jeep oznaczenia opon
Oznaczenie daty produkcji 25 tydzień 2012 roku 

Datę produkcji określają trzy lub cztery cyfry: dwie pierwsze informują, w którym tygodniu opona została wyprodukowana, kolejna cyfra oraz trójkąt określają rok z lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, a dwie kolejne wskazują na rok produkcji z obecnego stulecia, np. 339> to 33 tydzień 1999 roku, natomiast 1209 to 12 tydzień 2009 roku.  

13. Zużycie bieżnika TWI 

Jeep oznaczenia opon
Jeep oznaczenia opon

Minimalna głębokość bieżnika to 1,6 mm (miejsce pomiaru powinno być dokładnie określone). Do oznaczenia tego parametru producenci powszechnie stosują symbol TWI (Tread Wear Index). 

14. Pora roku 

Jeep oznaczenia opon
Oznaczenie M+S 

Producenci nie stosują jednolitych oznaczeń określających, jaką porą roku dana opona może być użytkowana. Na ogumieniu całorocznym zwykle znajduje się napis All Weather lub All Season, natomiast na zimowych pojawia się symbol M+S lub M&S (Mud ? błoto, Snow ? śnieg). Opony zimowe mogą być też oznaczone symbolem śnieżynki wpisanej w kontur trzech górskich szczytów.

15. Inne oznaczenia

Przy indeksie Treadwear (trwałość) często pojawiają się oznaczenia określające wyrażoną w procentach odporność zużycia bieżnika, co porównywane jest do normatywnego wskaźnika. Tym samym opony zimowe posiadają wskaźnik 100-200, natomiast szosowe nawet 500. Zwykle opony terenowe MT lub AT posiadają wskaźnik 200-300.   

Traction to parametr mówiący o przyczepności opony, określony literami A, B lub C (A oznacza najlepszą przyczepność). Parametr ten jest wyznaczany w trakcie prób hamowania na mokrej nawierzchni. 

Temperature ? jak sama nazwa wskazuje ? określa dopuszczalną temperaturę pracy opony. Wskaźnik wyrażony jest literami A, B i C. Według normy amerykańskiej opona może rozgrzewać się tylko do wyznaczonej temperatury. Badania muszą odbywać się na stałym stanowisku testowym. Każda opona musi spełniać wymogi minimalne określone dla oznaczenia C.   

Przelicznik jednostek

1 [Lbs] = 0,4536 [kg] (1 [kg]=2,205 [Lbs])

1 [inch]= 2,54 [cm]

1 [PSI]= 1 [Lbs/1 inch2]

1 [PSI]= 0,0689 [bar] (1 [bar] = 14,58 [PSI])

1 [Atm] (atmosfera fizyczna) = 1,01325 [bar]

1 [atm] (atmosfera techniczna) = 0,980665 [bar]

1 [atm] = 1 [kG/cm2]

Autor Grzegorz Surowiec 

Opony terenowe MT- opis modeli

Jeep opony MT

 

Wielu z nas startując w rajdach czy jadąc na wyprawy, zastanawia się nad doborem właściwego ogumienia do swojego samochodu. Wbrew pozorom nie jest to wcale proste zadanie, mimo sporej oferty rynkowej.  

Jeep opony MT
Jeep opony typu MT o różnym wzorze bieżnika 

Opony MT

Opony MT (mud terrain) są przeznaczone do poruszania się w trudnych warunkach terenowych. Posiadają otwarty bieżnik i duże, szeroko rozstawione klocki o szerokości 2-6 cm, przez co są łatwo rozpoznawalne wśród innych produktów. Jeszcze w latach osiemdziesiątych dominowały wąskie gumy o wysokim profilu, takie jak  Michelin XCL i XZL, później zaczęła się trwająca do dziś moda na opony o szerokim bieżniku. Poprawiają one prześwit samochodu, a także jednostkowy nacisk na podłoże. Najbardziej popularne są gumy w rozmiarze 32-35 cali, o szerokości bieżnika 11-12,5 cala. Oczywiście nie ma reguły w tym zakresie i wszystko zależy od właściciela pojazdu i możliwości technicznych zastosowanej modyfikacji zawieszenia.  

Jeep opony MT
Jeep opona Silvertone MT-117 

Rodzaje opon 

Opony różnią się pomiędzy sobą strukturą wewnętrzną, ilością warstw i rodzajem osnowy. Ze względu na rodzaj budowy wewnętrznej gumy dzielimy na radialne (nici karkasu ułożone radialnie tworzą układ poprzeczny) i diagonalne (nici karkasu ustawione są skośnie). Jedne i drugie rozwiązania są dostępne z takim samym kształtem bieżnika, np. amerykański Mickey Thomson Baja Claw dostępny w wersji Radial i Bias, lub bardziej znany w Europie model Yokohama Geolandar MT. Na co dzień częściej spotykamy opony z opasaniem radialnym ? najlepiej sprawdzające się podczas jazdy w regularnych warunkach. Natomiast opony z opasaniem diagonalnym znajdują częstsze zastosowanie podczas specjalnych warunków eksploatacyjnych. Po zmniejszeniu ciśnienia opony do 1,0 atmosfery opona diagonalna zdecydowanie łatwiej się układa, odchyla na boki, tworząc szerszą, a jednocześnie większą powierzchnię przyczepności do podłoża.  

Ze względu na rodzaj bieżnika opony dzielimy na trzy grupy: otwarte, zwarte i zwarte z lamelami.

Jeszcze inny kształt bieżnika ma opona kierunkowa, np. Yokohama Geolandar MT. Takie rozwiązania najlepiej sprawdzają się w trudnym błotnistym terenie. 

Jeep opony MT
Jeep opona Yokohama MT

Do grupy otwartych zaliczymy sławnego na rynku europejskim Simexa oraz często spotykanego za oceanem Super Swampera LTB. Opony tego typu znajdują zastosowanie w terenie gliniastym, gdyż nie zalepiają się błotem i zdecydowanie lepiej się z niego oczyszczają. Do zwartych rozwiązań, przeznaczonych również na drogi, zaliczyć możemy Hankook Dynapro MT i BFGoodrich Mud Terrain T/A. Najbardziej uniwersalne będą konstrukcje z lamelami, np. GoodYear Duratrac oraz kultowy Dick Cepek Crusher. 

Rozmiary 

Do określenia rozmiaru opony stosuje się metodę metryczno-calową. Szerokość bieżnika podawana jest w milimetrach, profil w procentach, a średnica felgi w calach. W przypadku opon MT często stosuje się tylko jednostki calowe (szerokość bieżnika, profil opony i średnica felgi). Bywa też, że producenci podają obydwa rozmiary, jednak często wielkość opony oferowanej przez jednego producenta różni się od tej oferowanej przez drugiego. Dzieje się tak dlatego, że specyfika kształtu bieżnika uniemożliwia precyzyjne określenie wielkości. Przypomnijmy ?  bieżnik, a właściwie klocki bieżnika nie mają jednakowych rozmiarów i nieznacznie różnią się między sobą, co zapobiega powstawaniu stałych cykli obrotu opony, które mogłyby niekorzystnie wpływać na pracę samej opony i całego pojazdu. Przykładowo: model 33/12,5 R15 Goodyear Duratrac ma 32,8 cala średnicy i 12,5 cala szerokości, natomiast Mickey Thomson Baja Claw TTC Radial ma 32,7 cala średnicy i 12,1 cala szerokości. A więc nieznacznie szerszy jest GoodYear! W innych modelach różnice te mogą być jeszcze większe. Aby poprawnie dobrać rozmiar opony, najlepiej sięgnąć po kartę produktową producenta, w której podane są dokładne rozmiary. 

Jeep opony MT
Jeep opon`Hankook Dynapro MT

Interco 

Opony tej bardzo popularnej za oceanem marki są w Polsce zupełnie nieznane. A szkoda, bo Interco oferuje ponad 10 modeli  z grupy MT, począwszy od Iroka czy Narrow (o otwartym bieżniku), poprzez kierunkowego TSL Boggera czy bardziej uniwersalnego Thornbird lub TRXUS-a. Przy tym gumy oferowane są w ?wąskich? rozmiarach z przeznaczeniem dla bliźniaczych kół pickupów, np. model Narrow. W przypadku modelu LTB Interco daje możliwość założenia giganta w rozmiarze 47/17 R17 lub modelu TSL SA i 20-calowych felg rozmiaru 43/14,5 R20. Takie cuda tylko w Interco. 

 

Jeep opony MT
Jeep opony MT

Z myślą o zawodnikach startujących w rajdach powstają wzmocnione wersje seryjnej oferty, m.in. modelu IROK, przeznaczonego do jazdy po skałach. Od seryjnego modelu wyróżnia go wzmocniona struktura karkasu. IROK jako jedyna opona na świecie występuje z opasaniem diagonalnym w rozmiarach 37 i 42 cale na felgi 15, 16 i 17 cali. Dla zawodników opracowany został tez model TRXUS MT w rozmiarze 37/17 R17. Wadą tych opon jest jednak cena ? ponad 500 euro za sztukę.  

Jeep opony MT
Jeep opona Toyo MT

 

Opony na Dakar 

Zgodnie z przepisami FIA zawodnik może używać tylko jednego rodzaju ogumienia. Powszechnie stosowane opony BFGoodrich G1 i G2 zastępuje obecnie model Michelin All Terrain ? używany m.in. na ubiegłorocznym Rajdzie Dakar w Toyotach Over Drive w rozmiarze 245/80 R16.   

Autor Grzegorz Surowiec 

Jeep opony MT
Jeep opony MT

Opony terenowe typu MT

Logo, strona internetowa Producent Modele
bfgoodrichtires.com BFGoodrich Mud Terain A/T KM

Mud Terain A/T KM2

Krawler A/T KM

coopertire.com Cooper Discoverer STT       

Discoverer S/T

dickcepek.com Dick Cepek Crusher

Mud Country

falkentire.com Falken Wildpeak MT
generaltire.com,  General Grabber

Grabber MT

goodyear.com,  GoodYear Wrangler MT/R ? With KEVLAR

Duratrac

gtradial.com GT Radial MT

Savero MT

Adventuro MT

hankookopony.eu Hankook Dynapro RT-03
intercotire.com Interco Tire SS-M16

original Swamper 

Irok, Irok ND

LTB

Narrow S.S. 

SSR

TSL Bias

TRXUS STS

TSL BOGGER

TSL Radial

TSL XS 

TSL Thornbird

kumhousa.com Kumho Road Venture MT KL71
mastercrafttires.com Mastercraft Courser MXT
maxxis.com Maxxis Bighorn MT-762

Trepador M8060

Trepador Competition M8060

Creepy Crawler M8090

Creepy

Buckshot Mudder MT-754

Bravo Series MT-753

mickeythompsontires.com Mickey Thomson Baja MTZ Radial

Baja Claw TTC Radial

Baja Claw Bias

Baja Claw Bias TTC

nexentireusa.com Nexex MT
nittotire.com Nitto Mud Grappler

Trail Grappler

procompusa.com Procomp Xtreme M/T

Xtreme MT2

Xterrain

gtradial-us.com Savero  
silverstone.com.my Silverstone MT 117 Xtreme

MT 117 Sport

MT 117 EX

simextyres.co.nz Simex Extreme Trekker

Jungle Trraker 2

Centipede MT

toyotires.com Toyo Toyo OP MT
yokohama-online.pl Yokohama Geolandar MT G001

Geolandar MT G003

 

Opony AT ? All Terrain

Jeep opony AT

Opony AT ? All Terrain ? stanowią kompromis pomiędzy agresywnym ogumieniem MT a gumami szosowymi. Wzór ich bieżnika powstał jeszcze w latach siedemdziesiątych, a obecnie każdy szanujący się producent posiada je w swojej ofercie. 

Jeep opony AT
Jeep opony AT

Jeszcze kilka lat temu w ofercie producentów znajdowały się opony piaskowe, błotne, szutrowe etc. Dzisiaj od ogumienia oczekujemy pełnej uniwersalności, czego przejawem są właśnie wzory AT. Pierwsze opony tego typu pojawiły się za Oceanem już w latach siedemdziesiątych. Jednym z premierowych rozwiązań był model Armstrong Tire z absolutnym hitem tamtych lat ? Tru-Trac. Pierwszym nowoczesnym wzorem Armstronga był Norseman, z trzyrzędowym układem bieżnika, przy czym środkowy, szeroki rząd został pocięty na dość gęste klocki, a żebra zewnętrzne były szerokie, otwarte i o stosunkowo dużym wypełnieniu. W kolejnych latach pojawiły się następne odmiany opony ? diagonalna, radialna, zimowa. Gama rozmiarów była naprawdę spora. Ogumienie konfekcjonowane przez Dicka Cepeka jako Fun Country (F-C) dotrwało do dziś w wersji F-C II, zachowując swój pierwotny charakter. 

Jeep opony AT
Jeep opona Armstrong jedna z pierwszych typu AT

Do klasyków zaliczyć można również Goodyeara z modelem Tracker P-G, Yokohamę z oponami Super Digger Y811 (lata 80.) oraz BF Goodrich All Terrain. Obecnie gumy noszące nazwę AT zostały mocno ugrzecznione. Swoim bieżnikiem coraz częściej przypominają opony typowo szosowe. Przykładem jest tutaj oczywiście Goodyear Wrangler Duratrac lub ? nieco zmodyfikowany i wchodzący obecnie do sprzedaży ? BFGoodrich All Terrain KO2. 

Jeep opony AT
Jeep opona BFGoodrich All Terrain KO2. 

Budowa

To, co wyróżnia opony AT od innych, to rodzaj i kształt bieżnika oraz budowa wewnętrzna. Bieżnik opony tego typu posiada zwykle klockową budowę z większymi przerwami niż ma to miejsce w oponach szosowych, przy czym klocki (w przeciwieństwie do ogumienia MT) zawsze są ponacinane lamelami. Sam bieżnik jest też wyższy w centralnej części czoła opony i zwykle mocniej zagęszczony. Boki natomiast nierzadko oblane są dodatkowymi elementami bieżnika, co ma  je wzmocnić oraz poprawić trakcję. 

BFG opona użytkowa T/A
BFG opona użytkowa T/A

Warto zwrócić też uwagę na wewnętrzną budowę ogumienia. Od opony AT oczekuje się dobrej jakości prowadzenia oraz przyczepności na suchym, mokrym i zaśnieżonym asfalcie, a także nienagannej trakcji w terenie. Ponadto gumom AT stawia się coraz ostrzejsze wymagania dotyczące głośności. Nie zapomnijmy również, że klient oczekuj atrakcyjnej ceny. Te czynniki  sprawiają, że niełatwo sprostać wszystkim wymaganiom, dlatego też nie dziwi fakt, że poszczególni producenci posiadają kilka wzorów bieżnika opon AT. 

Użytkowe AT

Wśród opon AT możemy doszukać się pewnych podziałów, głównie ze względu na kształt bieżnika i pochodzenie. Pierwszy wzór to opony, którym bliżej do ogumienia użytkowego z długim rodowodem niż do gum MT. Mowa tu o produktach z wypełnionym środkiem czoła bieżnika z relatywnie rzadkimi, otwartymi żebrami zewnętrznymi. Do tego typu opon możemy zaliczyć nieprodukowane już BF Goodrich Trac Edge, Dunlop TG Major w Europie, Afryce i na Bliskim Wschodzie; Dunlop Radial Rover R/T w Ameryce Północnej oraz Dunlop Road Gripper F w Australii. Są to opony o typowo użytkowym charakterze z wysokimi parametrami nośności. Ich budowa wewnętrzna nie była tak zaawansowana jak w przypadku produktów obecnie dostępnych na rynku. Odpowiednikiem takich rozwiązań jest Goodyear Wrangler Duratrac z klasycznym wyglądem i nowoczesną budową wewnętrzną. 

Drugi wzór opony to ogumienie o charakterze użytkowym, jednak z bieżnikiem czterorzędowym, zbliżonym do wzoru MT, przy czym zdecydowanie bardziej wypełnionym i o niższej rzeźbie. Przykładem może być Kumho Road Venture AT  KL78, oferowany w szerokiej gamie rozmiarów, oraz bardzo uniwersalny, użytkowy model Toyo M-55. 

Kolejna grupa opon AT to gumy z przeznaczeniem długodystansowym. Zgodnie z amerykańskim terminem trail tire takie ogumienie zakładane jest głównie w pojazdach wyprawowych. Opony posiadają bardziej zwartą rzeźbę bieżnika, zwykle bez rzeźby boku. Przykładem może być Discoverer S/T firmy Cooper, czyli prawdziwy klasyk znany od wielu lat, oraz jego następca ? model Discoverer S/T Maxx. Odpowiednikami innych marek są: Mastercraft ? Courser C/T, Hercules ? Terra Trac D/T, Yokohama ? Geolandar AT. Bogato prezentuje się również oferta niszowych markach, w tym: Pro Comp Radial XTreme A/T, Mickey Thompson Baja ATZ, Interco Trxus STS. 

Jeep opona AT
Jeep opona AT

Kolejna grupa opon AT, o której warto co nieco wspomnieć, to absolutnie wygładzone ogumienie. Obecnie  ten segment rozwija się dosyć prężnie. Ogumienie przeznaczone jest głównie do pojazdów  typu SUV. Wśród modeli dominują Pirelli Scorpion ATR, Continental ContiCrossContact AT oraz Bridgestone Dueler AT694. 

Ograniczenia w przepisach 

Na poszczególnych rynkach na świecie, a czasem i w zależności od kraju, określone są różne wytyczne i normy dotyczące dopuszczenia ogumienia do sprzedaży. Rynek europejski uzależniony jest od szeregu dyrektyw unijnych. Absurdalne normy skutecznie ograniczają podaż tego typu opon. Producenci, dostosowując się do narzuconych odgórnie dyrektyw, wycofali z swojej oferty szereg modeli, które nie spełniały norm, tym samym pozostawiając góra dwa wzory zgodne z przyjętymi standardami lub proponując jedynie kilka podstawowych rozmiarów danego modelu. Obecnie tylko dwaj producenci zdecydowali się na wprowadzenie nowego wariantu opon AT. 

Autor Grzegorz Surowiec 

Opony terenowe typu AT

Logo, strona internetowa Modele
 bfgoodrichtires.com All-Terrain T/A KO

All-Terrain T/A KO2 

Rugged Terrain T/A 

Long Trail T/A Tour 

Baja T/A

bridgestone.com Dueler AT 694
coopertire.com Discoverer   ATR3 

Discoverer  S/T MAXX 

continentaltires.com ContiCrossContct AT
dickcepek.com Trail Country
federaltire.com Couragia  A/T 
generaltire.com, generaltire.eu Grabber AT2 

Grabber HTS

goodyear.com, goodyear.eu Wrangler AT Adventure 
herculestire.com Terra Trac D/T
hankookopony.eu Dynapro Dynapro ATM
intercotire.com Trxus STS 
kumhousa.com Road Venture AT KL78 

Road Venture AT KL 825

 mastercrafttires.com Courser C/T
maxxis.com Bravo Series AT-771

Bravo Series MA-751

michelin.com LTX M/S 
mickeythompsontires.com Baja  ATZ P3

Baja  STZ  

nittotire.com Dune Grappler Tire
nokiantyres.com Rotiiva AT
procompusa.com  Radial X Treme A/T
pirelli.com Scorpion ATR 
toyotires.com Open Country A/T II M-55 
yokohama-online.pl Geolandar A/T

Geolandar H/T-S