Jeep Wagoneer (1963-91) cz. I

Jeep Grand Wagoneer 1991

Jeep Wagoneer został wprowadzony do sprzedaży jeszcze za czasów Willysa w początkach lat sześćdziesiątych to fenomen, który  bez większych zmian przetrwał przez kolejnych, prawie trzydzieści lat.

Był świadkiem kolejnych zmian właścicielskich: od Kaisera, przez AMC, aż wreszcie do połączenia z Chryslerem. Jeep Wagoneer był również pierwszym w historii marki pojazdem full-size (SJ) i prekursorem, pierwszym z obecnych SUV-ów. 

Jeep Wagoneer 1974 i Jeep Grand Wagoneer 1981
Jeep Wagoneer 1974 i Jeep Grand Wagoneer 1981

Willys-Overland, ówczesny właściciel marki Jeep, od połowy lat czterdziestych w swojej ofercie  zabudowanych, cywilnych nadwozi posiadał jedynie model Station Wagon. Ponadto oferował tylko CJ-ty w różnych konfiguracjach oraz dostawcze modele FC. Konstrukcja modelu Station Wagon bazowała na ramie CJ-ta ? została ona jednak wydłużona, a rozstaw osi wynosił 104?? (2 640 mm). Pojazd posiadał stalowe, trzydrzwiowe nadwozie z przednią kanapą i dwoma, wzdłużnymi rzędami siedzeń, na których mogło podróżować w sumie siedem osób. Początkowo pierwsze kombi Jeepa występowało wyłącznie z napędem kół tylnych i z czterocylindrowym silnikiem Go Devil o pojemności 2,2 l i mocy 60 KM ? takim samym jak w wariantach CJ2A. Obok wersji osobowych powstawały samochody użytkowe ? Utility Wagon z napędem 4×4 oraz Panel Delivery. Pierwszy z nich był furgonem przeszklonym, drugi ? zabudowanym. 

Choć model Station Wagon odniósł ogromy sukces, to na początku lat sześćdziesiątych klienci oczekiwali już czegoś nowocześniejszego. Wtedy zaproponowano Jeepa Wagoneera SJ, który zrewolucjonizował podejście do użytkowych pojazdów. 

W kolejnych częściach opisujemy Jeepa Wagoneera z podziałem uwzględniającym zasadnicze modernizacje. 

Jeep Wagoneer 1974, Jeep Grand Wagoneer 1981, Jeep Cherokee
Jeep Wagoneer 1974, Jeep Grand Wagoneer 1981, Jeep Cherokee

autor: Grzegorz Surowiec, zdjęcia: producent, archiwum autora

 

Jeep Wagoneer 1963 ? pierwszy cz. II

Jeep Wagoneer 1964

Bogacące się społeczeństwo amerykańskie oczekiwało dużego, pojemnego i luksusowego kombi. A skoro na ulicach pojawiły się osobowe ?krążowniki?, przyszedł też czas na duże terenówki.

Nastała epoka komfortowych limuzyn. Początek lat sześćdziesiątych to wysyp mniej spartańskich od CJ-ów pojazdów terenowych dziś nazywanych SUV-ami. Przypomnijmy historię: pierwszy z wielkich był debiutujący w 1961 roku  International Harvester?s Scout, drugi Jeep Wagoneer a kolejny ? Ford Bronco zaprezentowany w sierpniu 1965 roku. Cztery lata później do tej grupy dołączył Chevy Blazer. Żeby nie zostać w tyle, Jeep musiał uderzyć ? uderzyć szybko i mocno. Prace nad Wagoneerem i bliźniaczym pickupem o nazwie Gladiator ruszyły już w 1959 roku. Odpowiedzialny za nie był Bob Sheaves, inżynier marki. Pierwsze projekty były gotowe już w marcu 1960 roku, a egzemplarze seryjne opuściły bramy fabryki dwa lata później. Dla Jeepa był to przełomowy moment. 

W 1963 roku w wyniku przekształceń własnościowych doszło do zmiany nazwy Willys Motors na Kaiser Jeep Corporation. Kaiser ? co prawda ? był właścicielem Willysa już od 10 lat, ale na zmianę nazwy zdecydował się dopiero po premierze Wagoneera, by podkreślić, jak nowy model jest ważny dla marki. 

 

Jeep Wagoneer 1963
Jeep Wagoneer 1963

Następca modelu Station Wagon został Jeep Wagoneer, który spełniał oczekiwania ówczesnych klientów. Jego nadwozie nie odbiegało od standardów epoki: było szerokie, ciężkie i z mnóstwem chromowanych elementów. Jeep Wagoneer całkowicie zatracił wizerunek terenowego protoplasty ? modelu CJ. Podczas prac projektowych postawiono na nowoczesność i funkcjonalność. Pojawiła się długa i płaska maska oraz charakterystyczny, podcięty pas przedni z podwójnymi reflektorami. Projekt nowej atrapy chłodnicy powszechnie nazywano rhino grill, choć tak naprawdę bardziej kojarzył się z zębami bobra niż z nosorożcem. Taki front pojazdu przetrwał do 1965 roku. 

W ofercie producenta największą popularnością cieszyło się czterodrzwiowe kombi. Dostępny był też model dwudrzwiowy, który nie znajdował jednak wielu entuzjastów, dlatego w 1968 roku zaprzestano jego produkcji. 

Pierwsze egzemplarze Wagoneera wyposażone były w nowoczesny silnik Tornado o pojemności 3,8 l i o bardzo dobrych osiągach ? 140 KM i 210 Nm. Układ napędowy stanowiły sztywne mosty Dana 27 montowane na przedniej osi oraz Dana 44, które swoje miejsce znalazły na osi tylnej, z dodatkową opcją Power-Lok, czyli mechanizmem różnicowym o ograniczonym poślizgu. Osie prowadzone były resorami piórowymi, a na kołach Wagoneera znalazły się wspomagane podciśnieniowo hamulce. Za przekazanie napędu odpowiadała trzybiegowa skrzynia manualna wraz ze skrzynią rozdzielczą z dołączanym napędem przednim. W produkcji znalazły się także tylnonapędowe wersje z niezależnym zawieszeniem przednim. 

Jeep Wagoneer 1963
Jeep Wagoneer 1963

Do ciekawych rozwiązań Wagoneera należała pokrywa bagażnika z szybą opuszczaną jak w drzwiach bocznych, tyle że bez ramki. Pojazd był oferowany w dwóch wersjach wyposażenia: Standard i Custom. Równocześnie z rozpoczęciem produkcji modelu pasażerskiego podjęto produkcję wersji użytkowych z dzielonymi pionowo drzwiami bagażnika. W ofercie znajdowały się ? miedzy innymi ? wersje dwudrzwiowe z panelami bocznymi zamiast szyb w tylnej części. W 1963 roku do oferty dołączyła opcja trzybiegowej skrzyni automatycznej ? Wagoneer stał się pierwszym wytwarzanym seryjnie samochodem terenowym z automatem.

autor: Grzegorz Surowiec, zdjęcia: producent, archiwum autora

 

Jeep Super Wagoneer 1966-69 cz. III

Jeep Super Wagoneer 1967

 

Jeep Super Wagoneer to pierwszy pełnoprawny SUV na świecie.  Dysponował potężnym silnikiem, dużym przedziałem pasażerskim i oczywiście był luksusowo wykonany. 

W roku 1965, poniekąd jako odpowiedź na wprowadzenie Forda Bronco, w ofercie Jeepa Wagoneera pojawił się pierwszy silnik V8 (Vigilante o pojemności 5,4 l), a rok wcześniej najlepsza i najdłużej produkowana (1964-1979) skrzynia automatyczna ? GM TH400 (Turbo Hydra-Matic). Pod koniec 1965 roku w grudniu zaprezentowano model Super Wagoneer, który ? jak na ówczesne czasy ? znacznie wyprzedzał konkurencję pod względem standardu wyposażenia.

Jeep Super Wagoneer 1967
Jeep Super Wagoneer 1967

Dysponował on silnikiem V8 AMC 327 o mocy 270 KM współpracującym z automatyczną skrzynią biegów oraz szeregiem dodatkowego wyposażenia ? wspomaganym układem kierowniczym z kierownicą regulowaną w siedmiu położeniach oraz wzmocnionym, wspomaganym układem hamulcowym.

Jeep Super Wagoneer 1967
Jeep Super Wagoneer 1967

We wnętrzu  kierowca mógł znaleźć skórzaną tapicerkę (najczęściej w kolorze czerwonym), klimatyzację, składane fotele oraz przyciemniane w tylnej części szyby.

Jeep Super Wagoneer 1967
Jeep Super Wagoneer 1967

Na zewnątrz pojazd wyróżniało winylowe, czarne pokrycie dachu, pas z chromowanymi listwami wzdłuż biegnący pojazdu oraz aluminiowe felgi z białymi otokami opon. 

Wraz z Super Wagoneerem wprowadzono nowy pas przedni (razor grill), tym samym wyróżniając Wagoneera SJ od modelu pikup Jeepa Gladiatora i innych użytkowych modeli serii J.

Jeep Super Wagoneer 1967
Jeep Super Wagoneer 1967

Produkcja Super Wagoneera nie trwała zbyt długo, została zakończono w 1969 roku. W kolejnych  latach 1967-71 do regularnej oferty Wagoneera dołączył silnik Buicka ? V8 Dauntles.

Jeep Super Wagoneer 1967

 

autor: Grzegorz Surowiec, zdjęcia: archiwum autora

 

Jeep Wagoneer 1970 ? 73 cz. IV

Jeep Wagoneer 1971

 

Kolejne modernizacje i zmiany wprowadzono w Wagoneerze już pod panowaniem AMC (American Motor Corporation), które w 1970 roku odkupiło od Kaisera przedsiębiorstwo wraz z marką Jeep.

Wraz z nowym właścicielem pojawiło się wiele zmian, dotyczyły one głównie silników, ale nie tylko. 

Jeep Wagoneer 1971
Jeep Wagoneer 1971

W celu wyróżnienia zmianie uległ front pojazdu. Został on poniekąd ujednolicony ? tzn. wszystkie modele użytkowe serii J w 1970 roku otrzymały długi razor grill z pionowymi otworami, natomiast osobowy Jeep Wagoneer SJ dostał atrapę cheese grater, charakteryzującą się drobnymi, prostokątnymi tłoczeniami, oraz nowe, umieszczone w narożnikach błotników frontowych, ozdobne, chromowane kierunkowskazy.

Jeep Wagoneer 1971
Jeep Wagoneer 1971

 

W roku 1971 roku wprowadzono nową paletę silników AMC ? spójną dla wszystkich modeli amerykańskiego producenta. W Jeepie Wagoneerze była to rzędowa szóstka AMC 258 o pojemności 4,2 l oferowana w latach 1971-1973 oraz silniki V8. Do najważniejszych należał oczywiście AMC 360 o pojemności 5,9 l, który był oferowany do końca produkcji, czyli do 1991 roku. Jednostki AMC V8 w roku 1970 były już po modernizacji i posiadały nową głowicę i osprzęt. W roku 1974 do oferty Wagoneera trafiła też najmocniejsza wersja silnika AMC 401 o pojemności 6,6 l i mocy znacznie powyżej 300 KM. Jeep  Wagoneer był wyposażany w nią do 1978 roku, kiedy to z uwagi na restrykcyjne przepisy zaprzestano ich produkcji. 

Jeep Wagoneer 1971
Jeep Wagoneer 1971

 

W 1971 roku klientom zaoferowano krótką, luksusową, limitowaną serię Super Custom. Dwa lata później wprowadzono nowoczesną skrzynię rozdzielczą Borg-Warnera Quadra-Trac napędzającą stale obydwa mosty Wagoneera. Pozwoliło to na wycofanie kłopotliwego rozwiązania dopinania przedniej osi oraz sprzęgiełek piast. Na przedniej i tylnej osi wprowadzono mosty Dana 44, ponadto na przodzie znalazły się hamulce tarczowe.

Jeep Wagoneer 1971
Jeep Wagoneer 1971

 

autor: Grzegorz Surowiec, zdjęcia: producent, archiwum autora

 

Jeep Wagoneer 1974 ?1977 cz. V

Jeep Wagoneer 1974

W 1974 na bazie Wagoneera powstał model Cherokee SJ, który dał początek nowej linii produktowej. Na decyzję o jego wprowadzeniu spory wpływ miało zakończenie produkcji słabo sprzedającego się i przestarzałego Jeepstera Commando oraz chęć pozyskania nowej, młodszej grupy klientów. 

Jeep Cherokee początkowo był dostępny jedynie w wersji dwudrzwiowej. W 1977 roku wprowadzono wariant czterodrzwiowy. Bazujący na podzespołach i silnikach Wagoneera pojazd był bliźniaczo do niego podobny. Wyróżniał się jedynie frontem, który był niczym innym jak atrapą chłodnicy z 1966 roku (razor grill).

Jeep Wagoneer 1974
Jeep Wagoneer 1974

Jeep Wagoneer natomiast od 1974 do 1978 roku  produkowany był z atrapą o tym samym kształcie, ale z dodatkowymi elementami w postaci kwadratowych, żółtych świateł określanych jako egg crater. W 1975 roku, co należy odnotować, po raz pierwszy w opcji pojawiły się drewniane listwy na bokach pojazdu. Rok później Wagoneer otrzymał wzmocnioną ramę oraz przeprojektowane przednie zawieszenie i układ kierowniczy.

Jeep Wagoneer 1974
Jeep Wagoneer 1974

autor: Grzegorz Surowiec, zdjęcia: producent, archiwum autora

 

Jeep Wagoneer Limited 1977-78 cz. VI

Jeep Wagoneer 1978

W 1978 roku wprowadzono zmiany w zakresie wyposażenia. Nadal figurowała wersja Standard, jednak opcję Custom zastąpiono bogatą wersją Limited.

Jeep Wagoneer 1978
Jeep Wagoneer 1978

Nowy, ekskluzywny Wagoneer wyprzedzał konkurującego z nim Forda. Klient otrzymywał bowiem napęd Quadra-Trac, wspomaganie kierownicy, hamulce tarczowe, automatyczną skrzynię biegów, skórzane fotele kubełkowe, tempomat, klimatyzację, radioodtwarzacz i dywanowe wykładziny bagażnika. W opcji dostępny był silnik AMC 401 V8 6,6 l. Przez kolejne lata sprzedaż utrzymywała się na poziomie nieprzekraczającym 20 tys. egzemplarzy na rok. Wprowadzone zmiany i pojawienie się modelu Limited pod koniec lat siedemdziesiątych doprowadziły do skokowego wzrostu ? w 1977 i 1978 do klientów trafiło prawie 30 tys. pojazdów.

 

autor: Grzegorz Surowiec, zdjęcia: producent, archiwum autora

 

Jeep Wagoneer 1979-83 i Jeep Grand Wagoneer 1984-85 cz. VII

Jeep Grand Wagoneer 1984

Rok 1979 był początkiem inwestowania Renault w AMC. Jak się później okazało,  nie był to najszczęśliwszy okres w historii Jeepa. W 1979 roku modele SJ Wagoneer i Cherokee poddano kolejnemu liftingowi nadwozia ? znów zmienił się kształt pasa przedniego; pojawiły się prostokątne reflektory i jednoczęściowe, chromowane, aluminiowe zderzaki. Nowy grill stał się bardziej masywny i uwypuklony w części środkowej, a do tego przyjął szereg poziomych, chromowanych linii i został nazwany pig nose.

Jeep Wagoneer 1979
Jeep Wagoneer 1979

W latach 1979-80 taki sam front został użyty w modelach Cherokee i serii J-Track. W celu odróżnienia poszczególnych wariantów w 1981 roku modele użytkowe serii J i Cherokee otrzymały znów płaską atrapę muscle z pionowymi szczeblami ? ta zachowała się do końca produkcji Cherokeego i do 1985 roku w przypadku serii użytkowej J. W Wagoneerze natomiast front pozostawiono bez zmian do 1985 roku.

Od roku 1979 pojazd był dostępny w wersji dwubarwnej. Dwa lata później pojawił się model Brougham, który otrzymał zmodernizowane wykończenie wnętrza, w tym elementy drewniane na desce rozdzielczej i klaksonie oraz elektrycznie otwieraną szybę tylnej klapy. Na zewnątrz pojazd wyróżniał się około dziesięciocentymetrową, drewnianą listwą biegnącą wzdłuż boku. Nadal pozostawiono najbogatszą wersję Limited z seryjnie montowanym systemem Quadra-Trac, automatyczną skrzynią oraz elektrycznymi szybami i zamkami drzwi. 

Początek lat osiemdziesiątych to fala kryzysu, jaka dosięgnęła rynek motoryzacyjny i wymusiła pewne zmiany. Wagoneer po dużym spadku (1980 rok) powoli zwiększał sprzedaż. Nie były to jednak wyniki z końca lat osiemdziesiątych. Zapadła więc decyzja o wprowadzeniu nowego pojazdu. Wszystko odbywało się jednak stopniowo ? w 1983 roku zakończono produkcję modelu Cherokee SJ oraz zrezygnowano z  wariantu Custom w ofercie Wagoneera. Kolejny rok ? 1984 ? był dla Jeepa przełomowy. Wprowadzono wtedy całkowicie nowego, mniejszego Wagoneera XJ, a poczciwemu Wagoneerowi dodano przedrostek Grand i pozostawiono go w ofercie w jednej konfiguracji wyposażenia. W 1984 roku przekroczono liczbę 20 tys. sprzedanych egzemplarzy.

 

autor: Grzegorz Surowiec, zdjęcia: producent, archiwum autora

 

Jeep Wagoneer 1986 -1991 ostatnie zmiany cz. VIII

Jeep Grand Wagoneer 1989

Ostatnie zmiany w Grand Wagoneerze wprowadzone zostały w 1986 roku. Na zewnątrz pojawiło się nowe maskowanie chłodnicy a na końcu maski ? pionowy znaczek „Jeep”. Nieznacznie zmieniły się listwy „drewniane” na boku pojazdu a w części tylnej pojawiły się pionowe reflektory.

Jeep Grand Wagoneer 1989
Jeep Grand Wagoneer 1989

Więcej zmian wprowadzono w środku pojazdu, wyróznikiem są kwadratowe wskaźniki, które zastąpiły okrągłe, kierownicę z nowymi przełącznikami, a także odświeżoną tapicerkę siedzeń i drzwi.

Jeep Grand Wagoneer 1989
Jeep Grand Wagoneer 1989

W kwestii jednostek napędowych ograniczono się tylko do silnika V8 AMC 360 i automatycznej transmisji. System Select-Trac zyskał nowy mechanizm różnicowy o ograniczonym poślizgu Trac-Lok. W roku 1987 w 25. rocznicę wprowadzono niewielkie zmiany, w tym nowe elementy i kolory tapicerki. Wprowadzane modernizacje zapewniały stabilną sprzedaż, jednak produkcja powoli stawała się nieopłacalna. W roku 1989 do klientów trafiło 10 tys., w 1990 około 6 tys., a w 1991 tylko 1 560 egzemplarzy Grand Wagoneera.

Jeep Grand Wagoneer 1989
Jeep Grand Wagoneer 1989

W 1987 roku AMC zostało kupione przez Chryslera. Wprowadzone zmiany w obrębie pojazdów Jeepa objęły wszystkie modele oprócz Wagoneera. Podzespoły napędowe używane tylko do produkcji Grand Wagoneera podrażały znacząco jego produkcję. W 1991 roku, po prawie trzydziestu latach, podjęto decyzję i zakończono wytwarzanie tego modelu.

autor: Grzegorz Surowiec, zdjęcia: producent, archiwum autora

 

Historia legendy Jeepa

Legenda Jeepa rozpoczęła się w 1941, gdy pierwsze Willysy zaczęły opuszczać bramę fabryki i ruszać na front. Potem pojawiły się kolejne legendarne modele amerykańskiego producenta, wyznaczające nowe trendy, będące wzorem dla innych.

Willys na wojnę

27 maja 1940 roku Komitet Zaopatrzenia Technicznego Armii ogłosił konkurs na lekki pojazd spełniający następujące warunki: napęd czterech kół, maksymalna masa własna ? 590 kg, nośność użyteczna ? 272 kg oraz maksymalny rozstaw osi ? 80 cali. Ważny był przy tym określony krótki termin przedstawienia projektu. 22 lipca 1940 roku zaprezentowano dwie oferty: American Bantam Co. i Willis-Overland. 23 września Bantam dostarczył pierwsze auto, następnie pojawiła się seria kolejnych siedemdziesięciu egzemplarzy. Projekt oparty na częściach i podzespołach Austina zaprezentował główny inżynier, Karl Probst. Konstrukcja nie została jednak zaakceptowana. Po testach uznano, że pojazd jest zbyt słaby konstrukcyjnie, dlatego graniczną wagę podniesiono do 978,5 kg. W listopadzie firma Willys-Overland zaprezentowała pojazd o nazwie Quad z silnikiem 442 o mocy 54 KM.

W tym samym czasie Ford zgłosił autorski projekt ? Pygmy modelowo podobny do rozwiązań Bantama i Willysa, jednak z własnym silnikiem ciągnikowym (Ford NNA o mocy 42 KM). W rezultacie wszystkie trzy firmy otrzymały kontrakty na produkcję tysiąca pięciuset pojazdów. Tak powstały modele przedprodukcyjne: Willys MA i Ford GP.

23 lipca 1941 amerykańska armia podpisała kontrakt na produkcję Willysa z uwzględnieniem poprawek Bantama i Forda. Zamówienie dotyczące 16 tysięcy egzemplarzy miało być zrealizowane zarówno przez Willysa, jak i Forda. W ten sposób powstały pierwsze modele produkcyjne: Willys MB i Ford GPW. W tym momencie rozpoczęła się też historia Jeepa.

Pierwszy cywilny Willys

Po II wojnie światowej amerykańscy żołnierze bardzo chętnie, już w cywilu, zasiadali za kierownicą prostego i niedrogiego Willysa. Już pod koniec 1943 roku pojawiły się propozycje wykorzystania cywilnego Willysa. Powstały pierwsze prototypy CJ1, a firma Willys-Overland aplikowała do nazwy Jeep. W kolejnym roku pierwszy cywilny pojazd amerykańskiej marki (CJ2) zjechał z taśm produkcyjnych i otrzymał przydomek Agrijeep. W połowie roku 1945 Ford stracił prawa licencyjne na produkcję swojego GPW, jednak Willys nie odpuszczał i zdecydował się na zmodernizowanie silnika (ten uzyskał większą moc ? 60 KM). Do roku 1949 wyprodukowano 214 000 egzemplarzy ? sukces firmy był ogromny.

Pierwszym etapem był Willys. Zaprojektowany i wykonany dla potrzeb armii amerykańskiej, znakomicie sprawdził się podczas II wojny światowej, powracający żołnierze chętnie nabywali używane pojazdy z demobilu. Dlatego nie dziwi fakt, że firma widząc zainteresowanie klientów, zaraz po wojnie uruchomiła produkcję cywilnego modelu CJ-2A. Od wersji militarnej różniły go większe reflektory, siedmioszczelinowy grill oraz umiejscowienie koła zapasowego, które z tylnej klapy przeszło na bok pojazdu. CJ-2A był produkowany tylko przez cztery lata, gdyż w 1948 roku zastąpił go CJ- 3A. Do popularyzacji Willysa przyczyniły się liczne auta licencyjne, między innymi produkowany po wojnie we Francji Hotchkiss.

Jeep Wagon i Jeepstery

W 1946 roku pojawił się pierwszy model z zamkniętym, siedmioosobowym nadwoziem o rozstawie osi wynoszącym 104 cale. Było to znakomite posunięcie marki, co oczywiście miało odzwierciedlenie w dobrych wynikach sprzedaży. W ofercie producenta znalazł się pasażerski model Station Wagon oraz użytkowy wariant Utility Wagon. Ponad to klienci mogli zdecydować się na przeszklony Panel Wagon.

Na jego bazie w 1947 roku zaproponowano pierwszego pickupa marki, a rok później sportowy kabriolet Willys Jeepster. Model Wagon był produkowany aż do 1965 roku, kiedy to został całkowicie zastąpiony przez Wagoneera.

W miedzyczasie, w 1949 roku, nastąpiły duże zmiany w postaci nowego, sześciocylindrowego silnika Super Hurricane o pojemności 3,6 l i mocy 115 KM oraz napędu na cztery koła dla Wagona.

Willys, widząc potencjał Jeepa jako pojazdu użytkowego, nie odpuszczał. W 1951 roku na bazie CJ-3 powstał model Farm Jeep wyposażony w dodatkowe wyjście mocy. W kolejnym roku oferta został poszerzona o nowy silnik Huricane bazujący na nieśmiertelnym Go-Devil. A w roku w 1956 pojawił się pierwszy pojazd z otwartą zabudową, w którym przednia oś znajdowała się na wysokości siedzenia kierowcy ? stąd nazwa Forward Control i oznaczenie FC-150 przy krótkim rozstawie osi i FC-170 przy rozstawie zwiększonym. W roku 1961 zadebiutował dostawczy model Fleetvan Jeep FJ-3, który w kolejnych odsłonach był oferowany przez wiele lat.

Militarny M38 A1

W latach powojennych powstał prototyp pojazdu wojskowego ? X98. Wiemy o nim jednak niewiele: dysponował rozstawem osi wynoszącym 81 cali, posiadał silnik Hurricane oraz okrągłą maskę przednią i płaskie przednie błotniki, a jego tył był zbliżony do tego w modelu CJ-2A.

W 1950 roku powstał kolejny pojazd ? brakujące ogniwo pomiędzy kolejnymi modelami. Mowa tu o CJ-4, który w oryginale nie przetrwał do naszych czasów. Jak podają zachowane dokumenty, powstało kilka modeli cywilnych (X151) i wojskowych (CJ-4M). Wybuch wojny koreańskiej przyspieszył pracę oraz sprawił, że po nieznacznych zmianach już w 1951 roku do produkcji wdrożono nowy pojazd. Oznaczenie MD z okresu projektowego zostało zastąpione M38 A1, tym samym wyróżniając nowy model od poprzednika M38 (pojazdu bliźniaczego do CJ-3B). Po wojnie koreańskiej zakończonej rozejmem w 1953 roku znów powtórzyła się sytuacja podobna do tej z II wojny światowej. Koniec płynących od armii zamówień na model M38 A1 wymusił przejście do cywila.

CJ-ty

W 1950 roku oficjalnie zarejestrowano znak towarowy Jeepa, trzy lata później, 28 kwietnia Kaiser-Frazer przejął firmę Willys-Overland. 11 października 1954 roku po raz pierwszy został pokazany CJ-5 bazujący ma wojskowej wersji M38A1, jednak jego rama została nieznacznie zmodyfikowana, a rozstaw osi wynosił 81 cali. Nowy CJ-5 od wcześniejszych modeli Jeepa wyróżniał się doskonałymi proporcjami i nietuzinkową stylizacją. Początkowo na wyposażeniu CJ-5 znalazł się czterocylindrowy Hurricane o pojemności 2199 cm3 i mocy 72 KM współpracujący z trzybiegową skrzynią manualną Warner T90 i reduktorem dwubiegowym Spicer Dana 18. Sztywne mosty były prowadzone nad resorami piórowymi, z przodu montowano Dana 25, a z tyłu Dana 44. W 1955 roku pojawiła się wersja z większym o 20 cali rozstawem osi (model CJ-6). W latach sześćdziesiątych (1961-69) pojawił się silnik diesla ? górnozaworowy Perkins o pojemności 3150 cm3 i mocy 62 KM przy 3 000 obr/min. W 1966 roku wprowadzono pierwszą jednostkę sześciocylindrową o mocy 160 KM i pojemności 3680 cm3. Był to silnik pochodzący od Buicka i nazywany Dauntless. W ciągu 16 lat rządów Kaisera w 30 krajach powstały zakłady produkcyjne, a pojazdy marki Jeep były sprzedawane w ponad 150 państwach.

Lata 70.: nowy właściciel AMC i CJ-ty

American Motors Corporation na początku 1970 roku przejął firmę Kaiser Jeep, rozpoczynając kolejny etap historii. Pojawiły się wtedy nowe silniki, zrezygnowano z Hurricane’a i Dauntless’a V6, a w miejsce rzędowej czwórki pojawiła się rzędowa szóstka AMC 232 o pojemności 3800 cm3 i mocy 100 KM. Oprócz tego do oferty dołączył też silnik pracujący w układzie V8 AMC 304 o pojemności 4980 cm3 i mocy 150 KM, który zastąpił V6 Dauntless. Dłuższe jednostki wymusiły wydłużenie komory silnika, co na zewnątrz uwidoczniło się dłuższą maską ? optymalną dla wielbicieli marki. W CJ-5 powiększono tym samym rozstaw osi (do 84 cali).

W 1976 roku pojawił się nowy model CJ-7 ? większy niż CJ-5 i z innym kształtem drzwi. Po raz pierwszy w CJ-7 zaoferowano twardy dach z tworzyw sztucznych i stalowe, pełne drzwi. W 1981 roku wprowadzono model CJ-8 z dłuższym rozstawem osi.

Wagoneer ? pierwszy na świecie SUV

Kiedy w ofercie amerykańskiej firmy figurowały już modele użytkowe i rekreacyjne, Jeep zdecydował się na na wprowadzenie pierwszego SUV-a ? SJ Wagoneer (1962 r.). Pojazd stylizacją frontu przypominał model Wagon, jednak jego wymiary były znacznie większe. Dodatkowo SUV był bardziej dostojny i znakomicie wyposażony. Co ciekawe, Jeep Wagoneer do 1965 roku był dostępny w opcji z niezależnym zawieszeniem, które jednak nie cieszyło się dużym zainteresowaniem, dlatego też zostało wycofane.

Pojazd debiutował z silnik Tornado z górnym wałkiem rozrządu. 3,8-litrowa jednostka osiągała 140 KM mocy. W 1965 roku pojawił się pierwszy silnik V8 Vigilante o pojemności 5,4 l. Dodatkowo w tym czasie najlepiej wyposażone modele Jeepa SJ otrzymały przydomek Super Wagoneer. W 1966 roku pojawił się nowocześniejszy silnik Buicka ? V6 Dauntless o pojemności 3,7 l, a wraz z nim nastąpiło odświeżenie modeli.

Równolegle do Wagoneera na tej samej bazie powstawał Gladiator ? pickup o różnych rozstawach osi (do połowy 1965 roku J200, później J2000 ? krótki rozstaw osi; do połowy 1967 roku J300, później J3000 i J4000 ? długi rozstaw osi).

Od 1967 roku na bazie Gladiatora powstawały warianty wojskowe o oznaczeniach: M715 (pickup) oraz M725 (sanitarka). Jeep Wagoneer, a od 1984 roku Grand Wagoneer, był produkowany aż do 1991 roku.

Cherokee

W 1974 roku jako poszerzenie oferty produktowej pojawił się tańszy Cherokee Chief. Równocześnie w sprzedaży bazujące na tej samej platformie SJ były dwa modele Wagoneer i Cherokee. Nowy pojazd miał być propozycją nieco tańszą od rodzinnego Wagoneera. Wraz z pojawieniem się w 1976 roku dużego silnika V8 o pojemności 6,6 l sprzedaż została skierowana w stronę młodych kierowców.

W 1980 roku nastąpiła zmiana udziałów w AMC ? pakiet przejął Renault. Trzy lata później zakończono produkcję modelu Cherokee SJ, by w kolejnym roku wprowadzić nowego i nowoczesnego Jeep Cherokee XJ, który był pierwszym pojazdem terenowym o konstrukcji samonośnej. W szczególności 4-litrowy silnik dostępny od 1987 roku ugruntował pozycję tego modelu.

Czas Chryslera i Daimlera

W 1987 roku Chrysler odkupił markę Jeep od AMC, tworząc duży koncern motoryzacyjny. Na ten czas przypadła premiera Wranglera YJ, który zastapił CJ-ta. Model posadowiony na lżejszej ramie zasadniczo nie różnił się od CJ-a jego znakiem rozpoznawczym były prostokątne światła. Początkowo pojazd dysponował silnikiem o pojemności 4,2 l lub 2,5 l. W późniejszym okresie wprowadzono 4-litrowy silnik. W 1991 roku zadebiutował Wrangler YJ Renegade ze zmodernizowanym nadwoziem.

Kolejny rok był dla marki przełomowy. W ofercie pojawił się flagowy model ? Grand Cherokee ZJ z 5,2-litrową jednostką V8, który zastapił Grand Wagoneera. W 1997 zaprezentowano nowego II generacji Wranglera TJ, pojazd, choć gabarytami był zbliżony do poprzednika, stanowił całkowicie nowy produkt. Między innymi resory zastapione zostały nowocześniejszym zawieszeniem ze sprężynami, pojawiły się bardziej przyjazne rozwiązania wnetrza, tym samym stał się bardziej komfortowy. W 1998 doszło do połączenia Daimler-Benz z Chryslerem, co zaowocowało powstaniem nowej grupy ? DaimlerChrysler. Wśród produkowanych marek oczywiście znalazł się Jeep. W ostatnim roku produkcji do modelu Grand Cherokee ZJ wprowadzono 5,9-litrowy silnik V8.

Nowy wiek

Jeszcze pod koniec stulecia do sprzedaży wprowadzono nowy model Grand Cherokee WJ, a wraz z nim silnik V8 o pojemności 4,7 l. W kolejnych latach nastąpiło wyraźne przyśpieszenie, w ofercie znalazło się kilka nowych modeli. W 2001 roku po wielu latach nastąpił koniec produkcji Jeepa Cherokee XJ, rok później zastapił go nowy modelu Jeep Liberty KJ (oferowany w Europie pod nazwą Cherokee). Rok później pojawił się zmodernizowany Jeep Wrangler TJ w zmocnionej specyfikacji Rubicon ze wzmocnionymi zespołami napędowymi. W 2004 zaoferowano długa wersja Wranglera Unlimited LJ. Rok 2005 zaowocował debiutem nowego modelu Grand Cherokee WK(WG), wraz z nim pojawił się silnik V8 HEMI 5,7l. W kolejnym roku zaproponowano bazującego na podzespołach Granda nowy model wcześniej nie oferowany siedmiomiejscowy Jeep Commander XK, w 2007 w ofercie pojawił się Jeep Grand Cherokee w wersji usportowionej SRT-8. W tym samym rok pokazano następną generacją Wranglera model JK. W salonach był oferowany w wersji krótkiej dwudrzwiowej oraz w wersji długiej czterodrzwiowej. W 2007 roku odbyła się też premiera całkowicie nowych modeli Jeepa Compassa i Patriota.

Kryzys i zmiany właścicielskie

Lata kryzysu nie ominęły koncernu, do którego należała marka Jeep. Konieczne okazały się zmiany właścicielskie i modernizacja poszczególnych modeli. Początkowo dokonał się podział grupy DaimlerChrysler, w efekcie czego powstał samodzielny podmiot Chrysler LLC. W kolejnych latach po licznych przekształceniach zaczęła funkcjonować grupa FCA będąca połączeniem siły Fiata i Chryslera, oczywiście z Jeepem jako marką wiodącą. Takie przeobrażenia szybko zaowocowały poważną ofertą produktową. W roku 2011 do produkcji wszedł nowy model ? Grand Cherokee WK2, który odniósł ogromny sukces. W 2014 zadebiutował odmieniony Jeep Cherokee, który wrócił już do jednolitej nazwy na całym świecie. W 2015 roku miała miejsce premiera najmniejszego modelu amerykańskiej marki ? Jeepa Renegade, który produkowany w kilku miejscach świata między innymi w Europie koło Neapolu odniósł ogromy sukces. W 2016 roku zaprezentowano nowego Jeepa Compassa bazującego na platformie Renegade który zastąpił I generację Compassa i Patriota. W roku 2017 zaprezentowano długo oczekiwanego najnowszego Jeepa Wranglera JL.